آزمون ميان ترم مباني فهم حديث

آزمون ميان ترم مباني فهم حديث      27 / 4 / 87

 

1- کدام گزینه در تعریف برگزیده فقه الحدیث نمی‌گنجد؟

 الف) عهده‌دار بررسی متن حدیث است.

 ب) ارائه کنندۀ مبانی و سیر منطقی در فهم حدیث است.

 ج) از معنایابی و مفهوم واژه‌های حدیث بحث می‌کند.

د) مقصود اصلی گویندۀ حدیث را به ما می‌نماید.

 

2- کدام دانش‌ با فقه الحدیث، ارتباط مستقیم ندارد؟

 الف) اصول فقه        ب) رجال             ج) ادب و لغت          د) زبان شناسی و معنا شناسی

 

3- از دیدگاه قدما حدیث صحیح حدیثی است که .......

 الف) بتوان به مضمونش اعتماد کرد و آن را مبنای عمل قرارداد.

 ب) ‌ سند آن صحیح باشد هرچند متن آن مشکل‌دار باشد.

 ج) غیر جعلی بودن سند و متن حدیث احراز شده باشد.

 د) مخالف قرآن نباشد.

 

4- «اگر در عین اعتبار سند، متن حدیث با قرآن و قواعد عقلی، نقلی و اجماعی ناسازگار باشد، آن حدیث مقبول نیست». این عبارت بیانگر ................... است:

 الف) فهم قوت و ضعف حدیث                      ب) رویکرد تضعیف

 ج) شناخت و تصدیق                                د) رویکرد تصحیح

 

5- کدام یک از گزینه‌های زیر دربارۀ شیخ مفید صحیح است؟

 الف) با تألیف یکی از نخستین کتابها در زمینۀ اصول فقه پایه‌های اساسی را در فهم حدیث بنیان نهاد .

 ب) المجازات النبویه یکی از رساله‌های مستقل او در شرح و نقد حدیث است .

 ج) حاشیه‌نویسی شیخ مفید یکی از بهترین حاشیه‌نویسی‌ها بر صحیفۀ سجادیه محسوب می‌شود .

 د) در شرح احادیث اعتقادی کارکرده است و به حل مشکلات مفهومی آنها پرداخته است.

 

6- دلیل تمایز دورۀ جوامع روایی متأخر نسبت به سایر دوره‌ها چیست؟

 الف) گسترش کاری جوامع نویسان

 ب) اختصاص کتب حدیثی این دوره به شرح و تفسیر کتب اربعه

 ج) جمع‌آوری روایات در موضوعات واحد

 د) کوشش در حلّ تعارض اخبار و تدوین کتب در زمینۀ داریه

 

7- در کدام یک از احادیث زیر تصحیف شنیداری رخ داده است؟

 الف) الصَّمْتُ كَنْزٌ وافِرٌ، وَ زَيْنُ الْحِلْمِ، وَ سَتْرُ (سَطرُ) الْجاهِلِ

 ب) مَنْ تَوَضَّا وَ تَمَنْدَلَ كُتِبَتْ لَهُ حَسَنَةٌ، وَ مَنْ تَوَضَّا وَلَمْ یَتَبَندَل (يَتَمَنْدَلْ) حَتّى يَجُفَّ وُضُوئُهُ، كُتِبَ لَهُ ثَلاثُونَ حَسَنَةً

 ج) مَنْ قَرَءَ الْقُرْآنَ فِى الْمُصْحَفِ مُتِّعَ بِیَصَرِه (بِبَصَرِهِ)، وَ خُنِّفَ عَلى والِدَيْهِ وَ إنْ كانا كافِرَيْنِ.

 د) کانَ النَّبی صلی الله علیه وآله یَستَحِبُّ العَسَلَ (الغُسلَ) یَومَ الجُمُعَه

 

8- وظيفۀ كتب غريب الحديث چيست؟

 الف) ارائۀ معناي صحيح تمامی واژه‌هاي حديث در حوزۀ معنايي حدیث

 ب) ارائۀ معناي واژه‌هاي غريب در حوزۀ معنايي حديث

 ج) ارائۀ معناي واژه‌هاي غريب در حوزۀ لغت و عرف

 د) ارائۀ معناي همۀ واژه‌هاي حدیث در حوزۀ لغت وعرف

 

9- فهم حديث نيازمند كدام دسته از مفاهيم است؟

 الف) فهم اصطلاحات                                 ب) معناي واژه‌ها

 ج) مفهوم تركيب و چينش ويژۀ متن                 د) همۀ موارد

 

10- راه حلّ اساسی فهم و تعیین اعراب درست احادیث چیست؟

 الف) مهارت در علم صرف و لغت‌شناسی

 ب) یافتن خانوادۀ حدیث و یاری گرفتن از علم نحو

 ج) متناقض نبودن معنای حدیث با آیات قرآن

 د) مراجعه به شروح کتب روایی

 

11- کدام گزینه منبعی خوب و در دسترس براي بررسي اصطلاحات مركب است؟

 الف) نهج البلاغه          ب) قرآن             ج) كتابهاي لغت          د) کتاب‌های شرح الحدیث

 

12- كدام گزينه غلط است؟

 الف) مفهوم اوليه و بدوي در كلام متكلم را ظهور تصوري ‌گويند.

 ب) مفهوم و مقصود اصلي متكلم را ظهور تصديقي گويند.

 ج) مفهوم و مقصود اصلي متكلم را ظهور تصوري گويند.

 د) مفهوم نخستین در كلام را ظهور تصوري گويند.

 

13- قرينۀ ................ موجب تغيير فهم ما از معناي اصلي كلمه و مفهوم حقيقي جمله مي‌شود و در جايي به كار مي‌رود كه گوينده معناي مجازي را اراده كرده باشد، نه حقيقي.

 الف) صارفه          ب) متصل              ج) معينه             د) منفصل

 

14- در دورۀ کدام امام و به چه دلیل، یافتن اسباب ورود حدیث اهمیت بیشتری یافت؟

 الف) امام باقر علیه السلام ـ ظهور نحله‌های گوناگون فقهی و کلامی

 ب) امام صادق علیه السلام ـ تربیت شاگردان بسیار توسط ایشان

 ج) امام رضا علیه السلام ـ قرار گرفتن حضرت در مسند ولایتعهدی

 د) دوران صادقین علیهما السلام ـ فراهم شدن زمینه‌های اجتماعی و سیاسی برای نشر هر چه بیشتر حدیث

 

15- از جمله قرينه‌هاي مقامي نيست؟

 الف) شرايط اجتماعي و تاريخي                ب) فضاي فرهنگي و علمي

 ج) حالتها و وضعيت در مقام گفتگو             د) شخصيت مخاطب و پرسشهاي نهان او

 

16- اصطلاح «قضية في واقعه» ........:

 الف) اصطلاح فقيهان است براي احاديث ویژه يك حادثۀ خاص .

 ب) اصطلاح امامان است براي احاديثي كه جنبۀ عمومي دارد.

 ج) اصطلاح محدثان است براي یک حدیث خاص.

 د) اصطلاح فقيهان است براي احاديث يك قضيۀ حقيقی.

 

17- كدام گزینه دربارۀ اسباب ورود حديث صحیح نيست؟

 الف) می‌تواند در بردارندۀ‌ عمومیت یا اختصاص یک حکم به موضوع می‌باشد.

 ب) موجب گسترش حكم نسبت به ساير افراد و مصداقها مي‌شود.

 ج) در احكام تقيه‌اي حقيقی بودن حكم را منتفي مي‌كند.

 د) با ارائۀ فضاي حاكم بر سخن، هدف اصلي بيان حكم را روشن مي‌كند.

 

18- سبب ورود حدیث به چه معناست؟

 الف) سؤال راوی                   ب) سبب ورود حدیث هیچ تفاوتی با قرائن مقامی ندارد.

 ج) تعلیل امام                       د) زمینۀ پیدایش حدیث

 

19- نظر برگزیده در تأثیر دانش‌های بشری بر فهم حدیث چیست؟

 الف) همیشه و همه جا                                 ب) تأثیر اجمالی و نه همه جا و همیشه

 ج) همیشه، اما در احادیث فقهی                       د) در برخی از احادیث غیر اعتقادی

 

20- یکی از معانی «عفو» بویژه در گذشته چیست؟

 الف) زیادت و فزونی                           ب) گذشت و بخشش

 ج) جود و سخاوت                            د) حسرت

نمونه سؤال دوم  آزمون میان‌‌ترم درس مبانی فهم حدیث

نمونه سؤال دوم آزمون میان‌‌ترم درس مبانی فهم حدیث

 

1ـ دانش فقه الحدیث عهده‌دار حل کدام یک از مسائل ذیل است؟

 

الف) احوال راویان و اتصال طبقات

ب) فهم محتوا و متن حدیث *

ج) نقد حدیث و تاریخ و کتاب‌شناخت حدیث

د) بررسی اصطلاحات مربوط به متن حدیث

 

2ـ مهمترین فایده فهم احادیث کدام یک از موارد ذیل است؟

 

الف) پی بردن به منظور اصلی سخن معصوم (علیه السلام)

ب) شناخت احادیث مجهول از صحیح

ج) تعالی درجه ایمانی *

د) موارد الف و ب

 

3ـ از میان عالمان شیعه .... و از میان عالمان اهل سنت ............. رویکرد تضعیف حدیث بر اساس محتوای آن داشته‌اند.

 

الف) شیخ یوسف بحرانی، ابن دقیق العید *

ب) ابن دقیق العید، شیخ یوسف بحرانی

ج) شیخ صدوق، ابن قیم جوزی

د) ابن قیم جوزی، شیخ صدوق

 

4ـ آغازگر سنت تفسیر حدیث و نقد آن کدام یک از اشخاص ذیل است؟

 

الف) امام علی (علیه السلام)*                          ب) پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)

ج) حاکم نیشابوری                                           د) ابن ادریس حلی

 

5ـ ................ با تالیف کتاب ............. نخستین گام بلند را در راه تالیف کتابهای مستقل

مربوط به فقه الحدیث برداشت.

 

الف) شیخ کلینی ـ کافی                                            ب) برقی ـ المحاسن

ج) برقی ـ معانی الحدیث                                          د) شیخ صدوق ـ معانی الاخبار*

 

6ـ نسخه‌های متعدد یک حدیث چگونه بدست می‌آید؟

 

الف) نسخه‌های کاتبان مختلف

ب) کتابهای دیگری که همان حدیث را نقل کرده‌اند.

ج) جوامع حدیثی در صورت نقل حدیث

د) همه موارد *

 

7ـ تعریف گزاره‌های تفسیری کدام یک از موارد ذیل است؟

 

الف) عبارات توضیح دهندۀ واژه‌ها                        ب) احادیث توضیح دهنده واژه‌ها *

ج) احادیث شرح احادیث هم معنا                        د) عبارات شرح احادیث

 

8ـ کدام واژه در حدیث زیر زمینه تصحیف بیشتری دارد؟ (تصحیفی تاثیر گذار در معنا

که به وسیله قرائن سیاقی هم قابل حل نباشد.)

«من لم یکن لأحد عائباً لم یعدم مع کلّ عائب عاذراً»

 

الف) عائباً  *                                                              ب) عاذراً

ج) لاحد                                                                  د) لم یعدم

 

9ـ مثال زیر به کدام یک از کارکردهای علم صرف در فقه الحدیث اشاره دارد؟

 

رای رسول الله قوماً لا یزرعون قال ما انتم ؟ قالوا نحن المتوکلون قال «بل انتم المتکلون»

 

الف) فهم صحیح حدیث                                            ب) فهم معنای لغت

ج) درک مقصود حدیث  *                                            د) درک زیبایی‌ها

 

10ـ با عنایت به روش فیض در «وافی» چه ترتیبی را برای شرح حدیث بهتر می‌دانید؟

 

الف) شرح روایت با روایت دیگر، توضیح لغت، شرح بر اساس فهم خود، استفاده از تفسیر دیگران

ب) توضیح لغات، شرح روایت با روایت دیگر، بهره‌گیری از تفسیر دیگران، شرح بر اساس فهم خود *

ج) استفاده از تفسیر دیگران، شرح بر اساس فهم خود، توضیح لغت، شرح روایت با روایت دیگر

د) عکس حالت اول

 

11ـ کدام گزینه دربارۀ علامه مجلسی و کتاب بحارالانوار صحیح است؟

 

الف) با گردآوری روایات هم‌مضمون و چینش منطقی آنها زمینه فهم درست آنها را فراهم

کرده است. *

ب) ایشان برای شرح واژه‌های غریب به هیچ یک از کتب اهل سنت مراجعه نکرده است.

ج) علامه مجلسی در بحارالانوار از رویکرد تصحیح و تضعیف محتوایی پیروی نکرده است.

د) اساس کار علامه مجلسی در تضعیف و تصحیح روایات بحارالانوار بر اساس علم رجال است.

 

12ـ عبارت «من عقل عن الله» به چه معناست؟

 

الف) آنکه در خدا بیندیشد                       ب) آنکه معرفت خود را از خدا برگیرد. *

ج) آنکه خدایی بیندیشد                           د) هیچ کدام

 

13ـ فهم استعاره‌ها در احادیث متوقف بر فهم .............. است.

 

الف) همه لغات به کار رفته در آن                                     ب) قرینه‌های جانبی آن

ج) تصویر خیالی نهفته در آن *                                         د) هیچ کدام

 

14ـ مراد جدی یعنی .... .

الف) مفهوم اولیه متن                                                 

ب) آنچه در پی جستجوی قرینه‌ها از متن به دست می‌آید.  *

ج) ظهور بدوی و تصوری متن                                       

د) موارد الف و ج

 

15ـ قرینۀ متصل مقامی یعنی ... .

 

الف) قرینه‌ای که همراه سخن بیان شده و کلامی است.

ب) قرینه‌ای که به صورت جدای از سخن مطرح شده و غیر کلامی است.

ج) قرینه‌ای که به صورت جدای از سخن مطرح شده و کلامی است.

د) قرینه‌ای که همراه سخن بیان شده و غیر کلامی است. *

 

نمونه سؤال پايان ترم  آزمون مباني فهم حديث

نمونه سؤال آزمون پايان ترم مبانی فهم حدیث

1ـ تألیف كتاب‏هاى اصولى به عنوان پشتوانه علمى فقه‌الحدیث در كدام دوره آغاز شد؟


الف) دوره تدوین جوامع ثانویه.             ب) دوره ركود نسبى مباحث حدیثى.


ج) دوره تدوین جوامع اولیه. *        د) دوره حضور امامان (ع)

2ـ روش فیض كاشانی در شرح حدیث به چه ترتیب است؟


الف) تفسیر روایت با روایت


ب) توضیح لغات، شرح روایت با روایت دیگر، بهره‏گیرى از تفسیر دیگران، شرح بر اساس

فهم خود. *


ج) شرح روایت با روایت دیگر، توضیح لغت، شرح بر اساس فهم خود، استفاده از تفسیر دیگران.


د) تدوین موضوعى

3 ـ گزاره‏هاى تفسیرى در فقه‌الحدیث یعنى:


الف) احادیث تفسیر و تأویل‌كننده آیات قرآن.   ب) احادیث تفسیر‌كننده آیات قرآن.


ج ) تفسیر‌های لغت‌دانان از حدیث.               
د) احادیث توضیح‌دهنده واژه‏ها و مفاهیم. *

4 ـ معنای رویکرد تصحیحی به روایات، در فقه‌الحدیث چیست؟


الف) صحیح شمردن روایات با بررسی مجموع محتوا و سند روایات *


ب) پذیرش روایات بدون توجه به محتوا و بر اساس درستی یا نادرستی سند روایات


ج) پذیرش روایات با توجه به محتوای حدیث بدون توجه به سند آن

د) صحیح شمردن روایات پس از بررسی سندی

5ـ سیر اجمالی فهم حدیث چه مرحله‌هایی را دارد.


الف) فهم مفردات، فهم ترکیبات، پی بردن به ظهور اولیه


ب) دستیابی به قرینه‌های مقامی، پی بردن به مراد جدی


ج) فهم متن حدیث، فهم مقصود اصلی آن *


د) فهم مقصود جدّی گوینده‌ سخن



6ـ هدف از تألیف غریب‌الحدیث‌ها چیست؟


الف) ارائه معانی متشابه و مترادف


ب) ارائه معانی لغات مختلف به همراه سایر مشتقات آن

ج) بیان وجه تمایزات و فرقهای لغات مترادف

د) ارائه معنای واژه‌های نا‌آشنا در حوزه معنایی حدیث *



7ـ معنای (ترکیب اصطلاحی) با (مجموع معانی هر بخش از ترکیب)........... است.


الف) نامساوی *        ب) مساوی           ج) بی‌ارتباط            د) مرتبط

8ـ برای گذار از فهم اولیه و رسیدن به مقصود اصلی به ...... نیاز داریم.


الف) دستیابی به متن اصلی                    ب) گردآوری قرینه‌ها*


ج) فهم دقیق متن                               د) دستیابی به سند صحیح

9 ـ سبب ورود حدیث به چه معناست؟


الف) احادیث مشابه و متناظر                         ب) تعلیل امام

ج) زمینه پیدایش حدیث *                       د) سؤال راوی

۱۰ ـ چرا «الجار ثمّ الدار» دو معنا دارد؟


الف) چون دو سبب ورود مختلف دارد.*              ب) چون دو متن مختلف دارد.


ج) چون دو نقل متفاوت دارد.                              د) چون دو گوینده متفاوت دارد.

سؤالات مباني فهم حديث جلسه 16 - 1

سؤالات مباني فهم حديث جلسه 16 - 1

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه اول

1- چه کسی برای اولین بار اصطلاح فقه‌الحدیث را به کار برد؟

  الف) ابن‌ادریس حلّی

  ب) حاکم نیشابوری *

  ج) حاجی خلیفه

  د) شیخ طوسی

 

2 – كدام يك از جملات زير به تعريف برگزيده فقه الحديث نزديك تر است ؟

الف) فقه‌الحدیث ترکیبی از فقه و حدیث است و معنای آن، معنایی متناسب با این دو لفظ.

  ب) فقه‌الحدیث یعنی فهم عمیق و دقیق. 

  ج) فقه‌الحدیث به همان معنای شرح الحدیث است.

  د) فقه‌الحدیث دانشی است که ما را به مقصود گویندۀ حدیث نزدیک می‌سازد. *

 

3 - فقه‌الحدیث در ذیل کدام دسته از دانشهای حدیثی قرار می‌گیرد؟

  الف) علم رجال

  ب) علوم مربوط به متن *

  ج) علوم جانبی حدیث

  د) علوم مربوط به متن و سند

 

4 - کدام یک از دانشهای زیر در فقه‌الحدیث تأثیر بیشتری دارند؟

  الف) ادبیات عرب

  ب) فقه

  ج) اصول فقه

  د) گزینه‌های الف و ج *

 

5 - کدام یک از کتب حدیثی زیر بیشتر به فقه‌الحدیث پرداخته است؟

  الف) بحار الأنوار

  ب) معانی الأخبار *

  ج) مصباح الشریعه

  د) الحدائق الناضره

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه جلسه دوم

 

6 - «تصدیق و شناخت»، به عنوان یکی از کاربردهای فقه‌الحدیث، به چه معناست؟

  الف) افزایش معرفت و ایمان *

  ب) فهم معانی روایات

  ج) شناخت حدیث صحیح و تصدیق آن

  د) هیچکدام

 

7 - شیوه کاربردی و درست برای تشخیص اعتبار حدیث چیست؟

  الف) تنها توجه به متن حدیث

  ب) توجه به سند حدیث

  ج) توجه به متن و سند حدیث *

  د) وجود حدیث در کتب معتبر

 

8 - مقصود از «رویکرد تضعیف» چیست؟ پاسخ خود را حد اکثر در یک جمله بنویسید و برای ما ارسال کنید.

رویکرد تضعیف یعنی ضیعف شمردن حدیث به رغم برخورداری از سندی صحیح و کامل, به جهت مضمون نادرست آن.

 

9 - کدامیک از عالمان زیر را «لسان القدما» نامیده‌اند؟

  الف) محقق حلّی

  ب) شیخ طوسی *

  ج) طبرسی

  د) شیخ انصاری

 

10 - رویکرد تصحیح به چه معناست؟ پاسخ این پرسش را در یک جمله بنویسید و جواب را برای ما ارسال کنید.

رویکرد تصحیح یعنی صحیح شمردن مضمون روایتی که سند صحیح و کاملی ندارد, به سبب مضمون و محتوای مقبول و درست آن.

 

11 - کدام گزینه راه درست برخورد با دو حدیث متعارض را بیان می‌کند؟

  الف) هر دو را کنار می‌گذاریم.

  ب) تعارض را با بهره‌گیری از تناظر احادیث و تعاضد مضمونی آنها حل می‌کنیم.

  ج) با کنار هم نهادن و طبقه‌بندی احادیث, به رفع تعارض می‌پردازیم.

  د) ب و ج. *

 

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه سوم

 

12 - آغازگر سنّت نیکوی تفسیر و نقد حدیث چه کسی است؟

  الف) امام باقر (علیه السلام)

  ب) امام صادق (علیه السلام)

  ج) امام علی (علیه السلام) *

  د) ابن‌ادریس حلّی

 

13 - کدام گزینه نشان‌دهندۀ فعالیتهای فقه ‌الحدیثی در دوران حضور ائمه (علیهم السلام) است؟

  الف) پرسش از کلمات و عبارات حدیثی, بیان زمینه‌های صدور, نقد و عرضۀ حدیث به معصوم. *

  ب) نقد و عرضۀ حدیث به معصوم, مبارزه با جعل حدیث, مبارزه با منع تدوین حدیث.

  ج) شرح مفصل بر مجمو‌عه‌های حدیثی, مبارزه با جلوگیری از نشر فضائل اهل بیت (علیهم السلام)، جمع‌آوری احادیث مختلف یا معلول.

  د) بیان زمینه‌های صدور, مبارزه با جعل, شناخت راویان مجهول.

 

14 - کلینی در کتاب کافی ...

  الف) احادیث هم‌مضمون و مشابه در موضوعات مختلف را در کنار هم قرار داده است.

  ب) گاه با استفاده از منابع معتبر و برخی اشعار شاعران به ترجمۀ لغات پرداخته است.

  ج) در هر باب, با احادیث مطلق و عام آغاز کرده و سپس احادیث مفسّر و مخصّص را در پی آورده است.

  د) همه موارد. *

 

15 - شیخ مفید با بهره‌وری از کدام دانشها در تصحیح کژ‌فهمیهای اسلاف و معاندان تلاش کرد؟

  الف) کلام و علوم ادبی *

  ب) رجال و مصطلحات

  ج) منطق و فلسفه

  د) تاریخ و عرفان

 

16 - ویژگی خاص کتابهای شیخ طوسی به ویژه استبصار کدام است؟

  الف) جمع‌آوری همۀ احادیث فقهی

  ب) پرداختن به قواعد فقه الحدیث و مباحث ادبی مرتبط با فهم حدیث

  ج) جمع‌آوری احادیث متعارض و توضیح و حلّ تعارض موجود میان آنها *

  د) موارد الف و ج

 

17 - کدام یک از کتب زیر, در بطن خود, کارهای عمیق فقه ‌الحدیثی دارد؟

  الف) عوالي اللئالی

  ب) منتقی الجمان *

  ج) مصابیح القلوب

  د) اصول کافی

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه چهارم

 

18 - کدام گزینه دربارۀ کتاب الوافی صحیح است؟

  الف) الوافی بزرگ‌ترین کتاب فیض کاشانی است.

  ب) تقطیع و حذف روایات تکراری از ویژگیهای الوافی است.

  ج) مؤلف در این کتاب به بیان و شرح احادیث مشکل کتب اربعه پرداخته است.  *

  د) کوشش عمدۀ فیض در الوافی در جهت حلّ تعارض و تنافی اخبار است.

 

19 - شیخ حر عاملی وسائل الشیعه را در طول … سال تألیف کرد و بیش از … حدیث غیر تکراری را در آن جای داد.

  الف) بیست سال ـ سی و پنج هزار

  ب) هجده سال ـ بیست هزار

  ج) هجده سال ـ سی و پنج هزار  *

  د) بیست سال ـ بیست هزار

 

20 - کدام گزینه از ویژگیهای مرآة العقول است؟

  الف) به نقد سندی توجه بیشتری شده است.

  ب) از شروح پیشینیان و معاصران نیز استفاده شده است.  *

  ج) صرفاً به شرح احادیث پرداخته شده و نقدی در مورد آنها موجود نیست.

  د) الف و ب

 

21 - کدام یک از جوامع ثانویۀ حدیث شیعه در شرح‌نویسی بیشتر مورد اقبال عالمان واقع شد؟

  الف) الوافی  *

  ب) مستدرک الوسائل

  ج) وسائل الشیعه 

  د) بحار الأنوار

 

22 - کدام یک از عالمان معاصر بر بحار الأنوار تعلیقه نگاشته است؟

  الف) آیت‌الله سبحانی 

  ب) علامۀ طباطبایی  *

  ج) آیت‌الله بروجردی 

  د) آیت‌الله محمد ‌تقی جعفری

 

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه پنجم

 

23 - كدام یک از متنهای زیر تصحیف شده است؟

  الف) من نال فوق قدره استحقّ الحرمان.

  ب) من یسأل فوق قدرة استحقّ الحرمان.

  ج) من یسأل فوق قدره استحبّ الحرمان.

  د) همه موارد  *

 

24 - چرا باید از عدم تصحیف و تحریف متن حدیث آگاه شد؟

  الف) تا بتوان نسبت به صدور حدیث اطمینان حاصل کرد. 

  ب) چون این تصحیفها مخلّ به معنا هستند و از فهم درست حدیث جلوگیری می‌کنند. *

  ج) برای آنکه بتوان حدیث را صحیح دانست.

  د) چون پدیده تصحیف و تحریف همواره در جریان نقل حدیث رخ داده است.

 

25 - كدام یک از متنهای زیر درست است؟

  الف) إنّ الله یحبّ الجواد فی خلقه.

  ب) إنّ الله یحبّ الجواد من خلقه.  *

  ج) إنّ الله یحبّ الجواد فی حقّه.

  د) إنّ الله یحبّ الجواد من حقّه.

 

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه ششم

 

26 - مثالهای زیر به ترتیب به کدام یک از کارکردهای علم صرف در فقه ‌الحدیث اشاره دارند؟

التَّوحِیدُ أَن لا تَتَوَهَّمَهُ وَ الْعَدْلُ أَنْ لا تَتَّهِمَّهُ. لا سَبْقَ إلاّ فِی حافِرٍ أَو نَصْلٍ أَوْ خُفٍّ.

 

  الف) نقش صرف در یافتن معنای لغت ـ نقش صرف در فهم صحیح

  ب) نقش صرف در درک زیباییها ـ نقش صرف در فهم صحیح *

  ج) نقش صرف در درک زیباییها ـ نقش صرف در یافتن معنای لغت 

  د) هیچ کدام

 

27 - مهم‌ترین اشکال شیوۀ تقلیدی چیست؟

  الف) مراجعه به منابع لغوی متأخر

  ب) حجت دانستن قول لغوی  *

  ج) ارائۀ معانی بعضاً متفاوت از جانب لغویان

  د) سابقۀ محدود استفاده از این شیوه.

 

28 - علت روی آوردن به شیوۀ اجتهادی برای دست‌یابی به معنای لغت چیست؟

  الف) اینکه لغوی در بیشتر موارد، تنها معنای استعمالی واژه را ارائه کرده است نه معنای اصلی آن را.

  ب) در بسیاری از احادیث باید به معنای اصلی واژه دست یافت.

  ج) شیوه تقلیدی نقایص فراوان دارد و در بسیاری از موارد به نتیجه نمی‌رسد.

  د) الف و ب *

 

29 - بهترین و کارآمدترین کتب غریب الحدیث در حوزۀ احادیث اهل سنّت و شیعه به ترتیب کدام‌اند؟

  الف) النهایه فی غریب الحدیث و مجمع البحرین  *

  ب) غریب الحدیثِ ابن‌قتیبه و غریبُ حدیثِ بحار الأنوار

  ج) مجمع البحرین و غریب الحدیثِ ابن‌قتیبه

  د) غریبُ حدیثِ بحار الأنوار و النهایه فی غریب الحدیث

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه هفتم

 

30 - راه حلّ اساسی فهم و تعیین اعراب درست احادیث چیست؟

  الف) مهارت در علم نحو

  ب) یافتن خانواده حدیث و دقت در آیات مشابه قرآن  *

  ج) متناقض نبودن معنای حدیث با آیات قرآن

  د) مراجعه به شروح کتب روایی

 

31 - مشکل اصلی در ترجمۀ ترکیبات اصطلاحی چیست؟

  الف) مجموع معانی واژه‌ها با معنای مجموع واژه‌ها برابر نیست.  *

  ب) کتابهای لغت به آنها نپرداخته‌اند.

  ج) مردم و اهل زبان معنای آنها را فراموش کرده‌اند.

  د) چگونگی ترکیب، از نظر اعراب کلمات، روشن نیست.

 

32 - در جملۀ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) خطاب به همسران خود:

«أسْرَعُکُنَّ بی لُحُوقاً، أطْوَلُکُنَّ یَداً»، چه تعبیر مجازی زیبایی به کار رفته است؟

 

  الف) دست بلند به مفهوم دست تعدّی و ستم

  ب) سرعت الحاق به مفهوم ورود به بهشت

  ج) دست بلند به معنای دست احسان  *

  د) دست بلند به معنای شتاب در الحاق

 

33 - رواج مجازگویی چه پیامدهایی می‌تواند داشته باشد؟

  الف) کج‌فهمی و انحراف از صراط مستقیم

  ب) راه‌یابی هرگونه تفسیر و تأویل در دین

  ج) عدم ترجمه متون احادیث و دست‌نخورده باقی ماندن آنها

  د) گرفتار شدن در دام باطنی‌گری  *

 

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه هشتم

 

34 - مقصود از مراد جدّي و مراد استعمالي چيست؟

  الف) مراد استعمالي ظهور نهايي و اصلي کلام است و مراد جدّي ظهور بدوي و اوليه کلام.

  ب) مراد جدّي معادل ظهور تصوّري است و مراد استعمالي معادل ظهور تصديقي.

  ج) مراد استعمالي مفهوم اوليه متن است و مراد جدّي مقصود نهايي آن.  *

  د) موارد ب و ج

 

35 - کدام گزينه در مورد قرينه معيِّنه صحيح است؟

  الف) بيشتر در فهم واژه‌هاي چند معنايي مؤثر است.  *

  ب) معمولاً در جايي به کار مي‌رود که گوينده، معناي مجازي کلمه را اراده کند، نه معناي حقيقي آن را.

  ج) فهم ما را از معناي اصلي کلمه و مفهوم حقيقي جمله تغيير مي‌دهد.

  د) همه موارد

 

36 - استفاده از مثل در سخنان کدام يک از معصومان نمود بيشتري دارد؟ چرا؟

  الف) پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله)، به دليل به سر بردن در دوران جاهليت

  ب) امام علي بن ابي‌طالب (عليه السلام)، به سبب نزديکي ايشان به عصر جاهلي  *

  ج) امام صادق (عليه السلام)، به دليل برخورداري از فراغت براي نشر حديث

  د) امام رضا (عليه السلام)، به سبب حضور در ايران

 

37 - تعليل امام چگونه در فهم مقصود نهايي حديث کمک مي‌کند؟

  الف) با مستند کردن حکم سخن به علّت

  ب) با تبديل موضوع حکم به موضوعي عام‌تر  *

  ج) با بيان برخي قرينه‌هاي پنهان سخن

  د) همه موارد

 

38 - توجه به سؤال راوي در جهت فهم مقصود سخن، در کدام دسته از احاديث بيشتر رخ داده است؟

  الف) فقهي و عقيدتي  *

  ب) اخلاقي و فقهي

  ج) تفسيري و عقيدتي

  د) اخلاقي و تفسيري

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه نهم

 

39 - يافتن اسباب ورود حديث از دوره کدام امام اهميت بيشتري مي‌يابد؟ چرا؟

  الف) امام باقر (عليه السلام) ـ ظهور نحله‌هاي گوناگون فقهي و کلامي *

  ب) امام صادق (عليه السلام) ـ تربيت شاگردان بسيار توسط ايشان

  ج) امام رضا (عليه السلام) ـ قرار گرفتن حضرت در مسند ولايتعهدي

  د) دوران صادقين (عليهما السلام) ـ فراهم شدن زمينه‌هاي اجتماعي و سياسي براي نشر هر چه بيشتر حديث

 

40 -  کدام گزينه را بايد در يافتن اسباب ورود احاديث تقيّه‌اي و توريه‌آميز به طور خاص در نظر

داشت؟

  الف) يافتن احاديث مشابه و هم‌خانواده

  ب) دسترسي به روايات متعارض  *

  ج) شناخت جريانهاي سياسي و اجتماعي حاکم و فتاوي مخالفان

  د) همه موارد

 

41 - در روايت «أفطر الحاجم و المحجوم»، دليل اصلي ابطال روزه چيست؟

  الف) حجامت

  ب) دروغ بستن بر پيامبر خدا (صلي الله عليه و آله)  *

  ج) ناسزاگويي و غيبت

  د) عارض شدن ضعف به سبب حجامت

 

42 - در حديث «إنّ اللهَ خَلَقَ آدَمَ عَلي صورتِهِ» مرجع ضمير «ـه» در «صورته» کيست؟

  الف) پيامبر خدا (صلي الله عليه و آله)

  ب) حضرت آدم (عليه السلام)

  ج) انسان کامل

  د) کسي که مورد ضرب و شتم قرار گرفته است. *

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه دهم

 

43 - با توجه به اسباب ورود حدیث، عبارت «وَلَدُ الزِّنا شَرُّ الثَّلاثَةِ» به چه معناست؟

  الف) آن شخصِ خاصّ اذیت‌کننده به‌ پیامبر (صلی الله علیه و آله) از پدر و مادر زناکارش بدتر است.  *

  ب) هر زنازاده‌ای از پدر و مادرش بدتر است.

  ج) زنازاده‌ها معمولا و نه همیشه از پدر و مادر خود بدتر می‌شوند.

  د) سبب آزاررسانی آن شخص به پیامبر (صلی الله علیه و آله) زنازادگی او بود.

 

44 - مفهوم «قَضیّةٌ فی واقِعةٍ» با کدام‌یک از موارد زیر معادل است؟

  الف) قضیۀ حقیقیه

  ب) سبب ورود حدیث

  ج) قضیۀ‌ خارجیه  *

  د) هیچ کدام 

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه يازدهم

 

45 - تشكيل خانوادۀ‌ حدیث معادل با گردآوری کدام‌یک از اقسام قرینه‌هاست؟

  الف) قرينه‌های متصل مقامی

  ب) قرینه‌های متصل کلامی

  ج) قرینه‌های منفصل کلامی *

  د) قرینه‌های منفصل مقامی

 

46 - شرط اصلی صحّت نقل به معنا از نظر ائمه (علیهم السلام) چیست؟

  الف) راوی از شیعیان باشد و بلاواسطه از امام بشنود و نقل کند.

  ب) راوی بصیر و آگاه باشد و مضمون را به درستی منتقل کند. *

  ج) راوی آگاه به لغت و مسلّط به قواعد زبان عربی باشد.

  د) یک مضمون واحد نقلهای متعدد داشته باشد.

 

47 - کدام گزینه صحیح است؟

  الف) در نقلهای متعدد از یک مضمون، تنها جزء مشترک حجیت دارد.

  ب) در نقلهای متعدد از یک مضمون،‌ جزء غیر مشترک نیز به شرط نداشتن معارض حجیت دارد. *

  ج) دو نقل صریح و مطابق الفاظ صادر شده از معصوم،‌ حتی در صورت وجود تعارض، حجیت دارند.

  د) الف و ج

 

48 - دو زمینۀ‌ اصلی ضرورت تشکیل خانوادۀ‌ حدیث کدام‌اند؟

  الف) وحدت رویّه و نظر امامان (علیهم السلام) و وجود نقل به معنای حدیث *

  ب) سیرۀ محدثان و نقل کتبی حدیث

  ج) نقل به معنای حدیث و دهها سال منع تدوین حدیث

  د) نگرش جامع و هستی‌شناسانۀ‌ ائمه (علیهم السلام) و وجود احادیث جعلی

 

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه دوازدهم

 

49 - دو فایدۀ مهم تشکیل خانوادۀ‌‌ حدیث چیست؟

  الف) گردآوری قرینه‌های متصل و فهم تضمینهای حدیث

  ب) یافتن تقییدها و تخصیصها و فهم تضمینهای حدیث

  ج) فهم دقیق حدیث و نسبت دادن حکم درست به دین *

  د)یافتن قرینه‌های مقامی و معنای واژه‌های حدیث

 

50 - کدام دو دسته به وسیلۀ برخی احادیث مخصِّص، از شفاعت پیامبر (صلی الله عليه و آله) استثنا شده‌اند؟

  الف) فاسقان و مرتکبان کبائر

  ب) اهل شرک و ظلم *

  ج) رباخواران و گنهکاران

  د) کافران و مشرکان

 

51 - «إسبال إزار» با چه قیدی مذموم و نکوهیده است؟

  الف) اگر به قصد تکبّر و فخرفروشی باشد. *

  ب) اگر برای منّت گذاشتن باشد.

  ج) اگر به قصد تحقیر دیگران باشد.

  د) «إسبال إزار» مطلقاً مذموم است.

 

52 - کدام یک از اقسام روایات را می‌توان با محکم و متشابه قرآن معادل دانست؟

  الف) عام و خاص 

  ب) مطلق و مقید

  ج) مجمل و مبیّن *

  د) هیچ کدام

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه سيزدهم

 

53 - کدام گزينه صحيح است؟

  الف) الترغيب و الترهيب يک جامع روايي و نگاشته‌ منذري است.

  ب) مراجعه به جوامع روايي، ما را از مراجعه به کتب اصلي حديث بي‌نياز مي‌کند.

  ج) در حوزه‌ احاديث اهل سنّت، ابن ابي‌الدنيا تصنيفهاي موضوعي فراواني دارد. *

  د) بحار الأنوار يک جامع حديثي در حوزه‌ احاديث فقهي است.

 

54 -  کدام گزينه بيان‌کننده‌ مزاياي جستجوي رايانه‌اي نسبت به روشهاي ديگر است؟

  الف) افزايش سرعت جستجو

  ب) کاهش خطاي کاربر

  ج) امکان استفاده از کليد واژه‌ها

  د) همه‌ موارد *

 

55 -  ترجمه‌ درست حديث «قيمَةُ کُلِّ امْرِئٍ ما يُحْسِنُهُ» کدام گزينه است؟

  الف) ارزش هر کس به دانش اوست. *

  ب) بهاي هر فردي به اندازه نيکي اوست.

  ج) ارزش هر کس به چيزي است که براي آن ارزش قائل است.

  د) بهاي هر شخصي به اندازه‌ اعمال نيک اوست.

 

56 -  کدام گزينه صحيح است؟

  الف) احاديث نزهه در کنار احاديث فرح يک خانواده‌ بزرگ حديث را تشکيل مي‌دهند.

  ب) خانواد?‌ بزرگ حديث يعني قرار گرفتن احاديث مرتبط در کنار احاديث متقابل.

  ج) احاديث فرح و سرور دسته‌ مرتبط خانواده‌ امل را تشکيل مي‌دهند.

  د) اگر احاديث مرتبط دسته‌ بزرگي را تشکيل ندهند،‌ آنها را کليد واژه مي‌ناميم. *

 

57 - در کدام يک از آثار زير، مؤلف احاديث موضوعهاي مرتبط و متقابل را نيز در کنار موضوع اصلي در نظر داشته است؟

  الف) وسائل الشيعه

  ب) مفهوم ايمان در کلام اسلامي *

  ج) مقاييس نقد متون السنه

  د) الکافي

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه چهاردهم

 

58 - امام علي (عليه السلام) علّت بروز تناقض در سخنان خود را چه مي‌داند؟

  الف) تصحيفات عمدي توسط منافقان

  ب) تأثيرپذيري سخن از حالتهاي گوناگون *

  ج) سهل‌انگاري راويان در هنگام نقل

  د) نقل به معنا

 

59 - گزينه‌ صحيح را مشخص کنيد.

  الف) خون آمدن از بيني موجب بطلان وضو مي‌شود.

  ب) زير سايه رفتن در حال احرام براي زنان جايز است.

  ج) امامت متيمّم بر متوضّي موجب بطلان نماز است.

  د) نماز خواندن در داخل کعبه جز در حال ضرورت صحيح نيست. *

 

60 - کدام گزينه در مورد معناي نسخ نزد شيعه صحيح است؟

  الف) نسخ به معناي تخصيص زماني است و پذيرفته مي‌شود.  *

  ب) موارد قابل اثبات در نسخ نيز همچون تقيه فراوان‌اند.

  ج) هيچ ‌يک از فقيهان شيعه نسخ را نپذيرفته‌اند.

  د) نسخ تنها در مورد آيات قرآن مطرح مي‌شود.

 

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه پانزدهم

 

61 - نظر برگزيده در مورد امکان تأثير دانشهاي بشري بر فهم حديث چيست؟

  الف) حديث نيز چون ديگر گزاره‌هاي علمي، در معرض تغيير و تحوّل است.

  ب) از آنجا که گويندگان حديث با حقيقت هستي در ارتباط بوده‌اند، امکان تأثيرپذيري سخنان آنان از دستاوردهاي بشري هرگز پذيرفتني نيست.

  ج) حديث چون در جريان نقل دچار عوارضي مانند تصحيف و وضع شده، از جهتي ماهيّت بشري يافته و لذا مي‌تواند تحت تأثير دانشهاي بشري قرار گيرد. *

  د) دانشهاي بشري در حوزه‌هاي گوناگون،‌ مي‌توانند بر حديث تأثير گذارند.

 

62 -  گونه‌هاي فرايند تأثير دانشهاي بشري بر فهم حديث کدام‌اند؟

  الف) ايجاد سؤال و فراهم آوردن زمينه‌ گفتگو درباره‌ حديث

  ب) اختلاف و تعارض

  ج) استفاده از حديث در آزمونهاي مختلف تجربي

  د) الف و ب  *

 

63 - مراجعه به کدام يک از شروح زير، مي‌تواند در فهم بهتر احاديث به ما کمک کند؟

  الف) وسائل الشيعه 

  ب) روضة المتقين *

  ج)‌ بحار الأنوار

  د) ميزان الحکمه

 

سؤالات مباني فهم حديث جلسه شانزدهم

 

64 - راه‌حلّ برخورد با مانع اشتراک لفظي چيست؟

  الف) يافتن اسباب ورود حديث

  ب) گردآوري احاديث مشابه و هم‌مضمون

  ج)‌ استفاده از بافت درون‌زباني 

  د)‌ همه‌ موارد *

 

65 - معناي نخستين واژه‌هاي أجذم، عفو و تعمّق، پيش از آنکه دچار تحوّل معنايي شوند،‌ چه بوده است؟

  الف) دست‌بريده،‌ بخشش،‌ دورانديش

  ب) دست‌بريده، زياده، افراط *

  ج) افراط، دست‌بريده، زياده

  د)‌ جذامي، بخشش،‌ دورانديش

 

66 - چه عاملي موجب خلط معناي لغوي و اصطلاحي واژه مي‌شود؟

  الف) انس با معناي اصطلاحي و کاربرد مکرّر آن *

  ب) متروک شدن معناي لغوي و رواج معناي اصطلاحي

  ج) عدم توجه به قرينه‌ها و احاديث مشابه

  د) هيچ کدام

ميان ترم نقد متن و بررسي شبهات پيرامون نهج البلاغه

ميان ترم نقد متن و بررسي شبهات پيرامون نهج البلاغه

1- کدام گزینه درمقایسه فلسفه یونان و مطالب شبه فلسفی نهج البلاغه صحیح نمی‌باشد؟

 الف) فلسفه یونان برخلاف نهج البلاغه که توحید محض است ،دارای محتویات شرک آلود می‌باشد.

 ب) سبک سخنان نهج البلاغه با مطالبی که به نام فلسفه یونان و غیره از قرن دوم به بعد رواج یافت کاملا تفاوت دارد .

 ج) مطالب شبه فلسفی نهج البلاغه ریشه در قرآن و سخنان پیامبر (ص) دارد و با فلسفه یونان بیگانه است.

 د) فلسفه یونان پس از ترجمه در دارالحکمه به نهج البلاغه و روایات اسلامی راه یافته است . *

 

2- در شبهه ای که به لفظ وصی و وصایت مربوط می شود ، نکته اصلی مطرح شده از سوی شبهه کنندگان

در رد انتساب نهج البلاغه به امام علی علیه السلام چیست ؟

 الف) حق ولایت و حکومت امام علی علیه السلام

 ب) به کاربرده نشدن این لفظ توسط پیامبر و سایر صحابه *

 ج) اختصاص خاستگاه تاریخی این واژه به قرنهای دوم و سوم

 د) استنناد به معنای واژه‌های وصی و وصایت

 

3- کدام مورد از شبهات مطرح شده درباره نهج البلاغه نمی‌باشد؟

 الف) تعریض به صحابه

 ب) ادعای برخورداری از علم غیب

 ج) بکار رفتن واژه‌های غیر عربی *

 د) کاربرد آرایه‌های لفظی و معنوی

 

4- امام علی علیه السلام در پاسخ به خوارج و ایراد آنها مبنی بر ضایع شدن وصیت پیامبر، به چه نکته‌ای

استناد کردند ؟

 الف) کافرشدن شخصی که عمدا حج را ترک کند *

 ب) جریان حکمیت و برداشت باطل خوارج از آیه " إِنِ الْحُكْمُ إِلاَّ لِلّهِ "

 ج) بیعت عمومی مردم با ایشان پس از قتل عثمان

 د) جریان غدیر خم و اینکه ایشان وصی پیامبر(ص) هستند

 

5- سید رضی علیه الرحمه در تالیف نهج البلاغه و انتخاب کلمات امام علی علیه السلام چه رویکردی داشته

است ؟

 الف) ادبی بلاغی *

 ب) فلسفی کلامی

 ج) فقهی حقوقی

 د) حدیثی

 

6- پاسخ ابن ابی الحدید به شبهه وصف طاووس در نهج البلاغه چیست ؟

 الف) زمان این توصیف به حضور امام علیه السلام در کوفه و خلافت ایشان مربوط می شود *

 ب) وجود وصف حیوانات در اشعار دورۀ جاهلی و صدر اسلام

 ج) هماهنگی و یکسانی سبک بیان امام علیه السلام

 د) تمام موارد فوق

 

7- کدامیک از شبهاتی که درباره نهج البلاغه مطرح شده است ، از صدر اسلام و حتی در زمان حیات

امیرالمؤمنین علیه السلام هم مطرح بوده است ؟

 الف) شبهه تشویق به زهد و نکوهش دنیا

 ب) شبهه غیب‌گویی و ادعای علم غیب *

 ج) شبهه تقسیمات عددی

 د) شبهه تعریض به صحابه

 

8- کدام گزینه در پاسخ به شبهه وجود تقسیمات عددی در نهج البلاغه صحیح نمی‌باشد؟

 الف) وجود این قبیل سخنان در کلمات رسول خدا(ص) و صحابه

 ب) وجود چنین سبک بیانی در سخنان اعراب پیش از اسلام

 ج) وجود تقسیمات عددی درسایر کلمات امام علی علیه السلام در منابع مستند دیگری غیر از نهج البلاغه

 د) آنچه سید رضی در مقدمه خود در مورد علت تالیف نهج البلاغه ذکر نموده است. *

 

9- امام علی علیه السلام در پاسخ آن شخص کلبی که به اخبار غیبی امام علیه السلام معترض بود چه

فرمودند؟

 الف) آنچه بیان شد مطالبی است که از رسول خدا (ص) فرا گرفته ام و پیامبر هم از خداوند *

 ب) این مطالب چیزی جز پیشگویی نیست

 ج) این مطالب بر اساس ایمان من به غیب است

 د) این مطالب تنها نوعی آینده نگری است

 

10- سید رضی از سخنان امام علیه السلام که به بیان وقایعی که در آینده روی می‌دهد اختصاص دارد ، با

چه عنوانی یاد کرده است ؟

 الف) مظالم

 ب) مکارم

 ج) ملاحم *

 د) محامد

 

11- برداشت صحیح از کلمات به ظاهر مذمت آمیز امام علی علیه السلام درباره دنیا که در نهج البلاغه آمده

است ، چیست ؟

 الف) ترک دنیا بطور مطلق *

 ب) استفاده از مواهب و نعمتهای دنیا و در عین حال دل نبستن به آن

 ج) زهد پیشگی به شیوه راهبان مسیحی

 د) ترک لذت ها و امور مباح

 

12- برترین زهد و پارسایی از دیدگاه امام علی علیه السلام چیست ؟

 الف) پنهان کردن زهد *

 ب) مبارزه با هواهای نفسانی

 ج) کمک به دیگران و صرف نعمتهای الهی در مسیر طاعت و بندگی

 د) تقویت رابطه میان خود و خدا با انجام عبادات پنهانی

 

13- صنایع بلاغی و آرایه‌های ادبی بکار رفته در کلمات امام علی علیه السلام از چه امری نشأت می‌گیرد؟

 الف) به کلمات امام علی علیه السلام مربوط نیست و بعدها به نهج البلاغه اضافه شده است

 ب) ناشی از تاثیر کلمات مسجع کاهنان بر ادبیات عرب است

 ج) استعداد ویژه امام علی علیه السلام و تربیت یافتن در دامان پیامبر (ص) *

 د) روحیه جنگاوری و شجاعت امام علی علیه السلام و توانایی در بیان شعارهای جنگی

 

14- 14- کدام گزینه درباره عبارت " فوق کلام المخلوق و دون کلام الخالق " که در مورد نهج البلاغه

بیان شده ، مناسب‌تر است ؟

 الف) قرآن نظمی دارد که در سخنان هیچ یک از افراد بشر حتی پیامبر اکرم (ص ) و امیرالمؤمنین(ع) یافت نمی‌شود

 ب) در سخنان امام علی علیه السلام گونه‌ای از نظم زبانی به چشم می‌خورد که تغییر آن مفهوم مورد نظر گوینده را

نمی‌رساند

 ج) در نهج البلاغه کلمات وسخنان زیادی در قالب نثر مسجع بکار رفته است و از این رو همپایه قرآن نمی‌باشد

 د) انسجام و زیبایی کلام امام علیه السلام از سخن آفریدگار فروتر و بر سخن همه آفریدگان برتر است . *

 

15- دو واژه "ویح" و "ویل " در زبان عربی به لحاظ بار معنایی چه تفاوتی با یکدیگر دارند ؟

 الف) ویل درباره کسی بکار می‌رود که امید بازگشتی برای او نیست اما ویح درمورد کسی بکار می‌رود که امید

بازگشت وی از اشتباه وجود دارد *

 ب) تفاوتی باهم ندارند و هردو به معنای " وای " می باشند.

 ج) ویح درباره کسی بکار می‌رود که امید بازگشتی برای او نیست اما ویل درمورد کسی بکار می‌رود که امید بازگشت

وی از اشتباه وجود دارد

 د) " ویل له " به معنای وای بر او ‍؛ ویحه به معنای مرگ بر او

 

16- طولانی‌ترین خطبه نهج البلاغه چه نام دارد؟

 الف) خطبه کمیل

 ب) خطبه قاصعه *

 ج) خطبه الغراء

 د) خطبه اشباح

 

17- منظور از ایجاز درحد اعجاز چیست ؟

 الف) کوتاهی الفاظ آنچنان که گوینده و شنونده خسته نشوند

 ب) ایراد سخن بدون در نظر گرفتن حال مخاطب

 ج) ذکر چند کلمه مختصر یا یک جمله کوتاه ولی با معانی بسیار مفصل *

 د) برابر بودن تعداد الفاظ با معانی

 

18- چه نکته مشترکی دربین مجموع تمام شبهاتی که علیه کار سید رضی و گردآوری نهج البلاغه بیان شده

وجود دارد؟

 الف) شدت محبت سید رضی به امام علی علیه السلام موجب شده تا وی بدون تحقیق کلماتی را به آن حضرت

نسبت دهد *

 ب) نهج البلاغه کتابی ادبی تاریخی است که بی دلیل به سید رضی نسبت داده شده است

 ج) شیعیان با نسبت دادن سخنانی که در نهج البلاغه آمده به امام علی علیه السلام خواسته اند فضیلتی برای آن حضرت

به اثبات برسانند

 د) سخنانی که در نهج البلاغه است در هیچ یک از کلمات بزرگان صدر اسلام وجود نداشته است

 

19- در کدامیک از کلمات زیرکه از امام علی علیه السلام نقل شده مضامین به ظاهر فلسفی بکار رفته است؟

 الف) أَنْشَأَ الخَلْقَ إنْشَاءً، وَابْتَدَأَهُ ابْتِدَاءً، بِلاَ رَوِیةٍ أَجَالَهَا، وَلاَ تَجْرِبَةٍ اسْتَفَادَهَا، وَلاَ حَرَکَةٍ أَحْدَثَهَا، وَلاَهَمَامَةِ نَفْسٍ اضْطَرَبَ

فِیهَا *

 ب) فَإِنَّ الجِهَادَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الجَنَّةِ، فَتَحَهُ اللهُ لِخَاصَّةِ أَوْلِیائِهِ، وَهُوَ لِباسُ التَّقْوَی، وَدِرْعُ اللهِ الحَصِینَةُ...

 

 ج) يَا أَخَا کَلْبٍ، لَيْسَ هُوَ بِعِلْمِ غَيْب، وَإِنَّمَا هُوَ تَعَلُّمٌ مِنْ ذِي عِلْمٍ، وَإِنَّمَا عِلْمُ الْغَيْبِ عِلْمُ السَّاعَةِ، وَمَا عَدَّدَهُ اللهُ سُبْحَانَهُ

بِقَوْلِهِ: (إِنَّ اللهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ...) الْآية

 د) وَیحَکَ، إِنِّی لَسْتُ کَأَنْتَ، إِنَّ اللهَ تَعَالَی فَرَضَ عَلی أَئِمَّةِ الحَقِّ الْعَدْلِ [أو] أَنْ یقَدِّرُوا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ النَّاسِ، کَیلاَ یتَبَیَّغَ

بِالْفَقِیرِ فَقْرُهُ!

 

20- کتاب " البیان و التبیین " اثر کیست؟

 الف) جاحظ *

 ب) ابن اثیر

 ج) مسعودی

 د) صلاح الدین صفدی

 

سؤالات نقد متن و بررسي شبهات پيرامون نهج البلاغه جلسه اول تا نهم

سؤالات نقد متن و بررسي شبهات پيرامون نهج البلاغه جلسه اول تا نهم

 

سؤالات نقد متن و بررسي شبهات پيرامون نهج البلاغه   جلسه اول

1 - اولین نفری که نسبت به نهج البلاغه ایراد شبهه کرد چه کسی بود؟

  الف: ابن خلکان  *       ب: ابن حجر عسقلانی           ج: ابن عماد حنبلی                د: ابن ابی الحدید

 

2 - کتاب خصائص از کیست؟

  الف: سید مرتضی          ب: سید رضی *                ج: شیخ مفید                          د: شیخ طوسی

 

3 - کدامیک از شبهات زیر از جمله شبهاتی که به نهج البلاغه وارد کرده‌اند، نیست؟

  الف: به کارگیری الفاظ وصی یا وصایت                                ب: مسائلۀ امامت و خلافت

  ج: تعریض به صحابه                                                  د: پرهیز از مسئولیت پذیری *

 

سؤالات نقد متن و بررسي شبهات پيرامون نهج البلاغه   جلسه دوم

 

4 - نخستین شبهه در بارۀ کدامیک از مطالب است؟

  الف) مطالب فلسفی *       ب) مطالب سیاسی         ج) مطالب اجتماعی            د) مطالب اقتصادی

 

5 - کدامیک مغایر با دیدگاه علامه طباطبایی است؟

  الف) معتقدات اسلامی به هیچ وجه با فلسفۀ یونان سرسازگاری ندارد.

  ب) اگر کسی بخواهد اعتقادات اسلامی را به روشنی دریابد باید به نهج البلاغه مراجعه کند.

  ج) توحید اسلامی با فلسفۀ یونانی و با منطق ارسطویی هماهنگی ندارد.

  د) عقاید اسلامی با فلسفۀ یونان سازگار است. *

 

6 - کتاب علی و فلسفۀ الاهی از کیست؟

  الف) امام خمینی      ب) علامه عسکری         ج) علامه طباطبایی *           د) شهید مطهری

 

سؤالات نقد متن و بررسي شبهات پيرامون نهج البلاغه   جلسه سوم

 

7 - آیۀ انذار در چه روزی نازل شد؟

  الف) در نخستین جلسۀ پیامبر با قریش معروف به یوم الدار *               ب) روز غدیر خم

  ج) روز جنگ حنین                                                       د) در شعب ابی‌طالب

 

8 - در کدام یک از موارد زیر کلمۀ وصی یا وصایت کاربرد ندارد؟

  الف) تاریخ طبری   ب) مستدرک حاکم    ج) تذکرة الخواص ابن جوزی    د) معراج السعادة ملا احمد نراقی *

 

9 - قبل از نهج‌البلاغه چند کتاب دربارۀ وصی مطلب دارد؟

  الف) ده مورد          ب) 15 مورد                  ج) 17 مورد  *                      د) 20 مورد

 

سؤالات نقد متن و بررسي شبهات پيرامون نهج البلاغه   جلسه چهارم

 

10 - با کنکاش و بررسي در توصيفات اميرالمؤمنين به کداميک از نکات زير دست مي‌يابيم:

  الف) هماهنگي و يکدستي سبک الفاظ *                       ب) به کارگيري کلمات و عبارات غريب

  ج) هدفمندي نبودن کلام امام                                 د) به کارگيري صنايع ادبي و علوم بلاغي

11 -  کداميک از آثار زير در زمينه تقسيمات عددي است؟

  الف) خصال شيخ صدوق *                                        ب) کتاب سليم

  ج) کتاب تحف العقول ابن شعبه حراني                         د) کتاب امالي سيد مرتضي

 

سؤالات نقد متن و بررسي شبهات پيرامون نهج البلاغه   جلسه پنجم

 

12 - ايمان به موارد غيبي در کدام حوزه است؟

  الف) فطرت  *           ب) افعال                     ج) نيات                        د) غريزه

 

13 - کدام عبارت درباره غيب‌گويي صحيح نيست؟

  الف) غيب‌گويي همان آينده‌نگري است. *        

ب) با توجه به آيه شريفه ( لايعلم الغيب الا هو) فقط خداوند غيب مي‌داند.

  ج) آنچه امام مي‌داند علم غيب نيست.                         

د) علم به زمان قيامت علم غيب است.

14 - منظور از ملاحم چيست؟

  الف) عبارت است از جنگ‌هايي که امام در آنها حضور داشته‌اند.

  ب) حقايقي هستند که خداوند در اختيار پيغمبر قرار داده و پيغمبر هم در اختيار اميرالمؤمنين و حضرت شمه‌اي

 از آن را بيان کرده است.  *

  ج) آينده‌نگري‌ها و علم غيب امام علي (عليه السلام) را ملاحم گويند.

  د) آنچه که امامان (عليهم السلام) مي‌دانند.

 

سؤالات نقد متن و بررسي شبهات پيرامون نهج البلاغه   جلسه  ششم

 

15 - زهد در کلام امام علي (عليه السلام) به چه معنا است؟

  الف) ‌ترک دنيا و سعي‌نکردن در زندگي‌ و انجام ندادن وظيفه        ب) عدم ‌وابستگي ‌به ‌دنيا *

  ج) انجام وظيفه و بجا آوردن عبادات                             د) دوري از زن، فرزند و مال بسيار گزاف

16 -  امام در پاسخ به ربيع بن زياد به چه موضوعي اشاره کردند؟

  الف) بار مسئوليت رهبري جامعه *                                ب) زهد و ترک دنيا

  ج) عدم تمايل به زندگي مرفهانه                                  د) سير و سلوک

 

17 - منظور امام از تجارتي پر بهره چيست؟

  الف) تجارتي که در دنيا سود زيادي دارد.              

ب) استفاده از نعمت‌هاي بيکران آخرت و زندگاني جاويدان در آنجا.  *

  ج) تجارتي دنيوي که سرمايه زيادي نخواهد.           

د) تجارتي دنيوي که خداوند براي بندگانش مهيا ساخته است.

 

سؤالات نقد متن و بررسي شبهات پيرامون نهج البلاغه   جلسه هفتم

 

18 - کاهنان چه کساني‌اند؟

  الف) کساني که ادعاي غيب‌گويي و آينده‌نگري داشتند.  *              

ب) کساني که سخنان سجع‌آميز مي‌گفتند.

  ج) کساني که قرآن را شعر مي‌دانستند.                

د) کساني که در خطابه‌هاي خود بدون تکلف از صنايع ادبي استفاده مي‌کردند.

 

19 - مُقامات چيست؟

  الف) يک بيت شعر عربي که در شعر فارسي آمده باشد.       

ب) نثري مسجع است که دو جمله از آن همانند هم است. *

  ج) سخني است که گوينده در آن خود را به تکلّف مي‌اندازد.     

د) نظمي مسجع است که دو بيت از آن همانند هم است.

 

سؤالات نقد متن و بررسي شبهات پيرامون نهج البلاغه   جلسه هشتم

 

20 - اطناب مُمِل يا مُخِل چيست؟

  الف) اگر سخن بدون در نظر گرفتن اقتضاي حال طولاني شود، آن را اطناب مُمِل گويند.  *

  ب) سخني که لفظ يا الفاظ کوتاهي دارد ولي در عين حال معاني بلندي را دربرمي‌گيرد.

  ج) زماني که حالت و شرايط اقتضا کند تا گوينده به صورت طولاني سخن بگويد.

  د) زماني که گوينده با کلماتي کوتاه، سخناني بلند و طولاني بگويد.

 

21 - کدام يک از خطبه‌هاي زير جزء خطبه‌هاي بلند نهج البلاغه نيست؟

  الف) قاصعه                ب) شقشقيه *                      ج) اشباح                      د) غراء

 

سؤالات نقد متن و بررسي شبهات پيرامون نهج البلاغه   جلسه نهم

22 - کتاب تجارب الأمم نوشته کیست؟

  الف) ابوعلی مسکویه *

  ب) ابن‌خلکان

  ج) بزرگمهر حکیم

  د) ابن‌قتیبه

23 - «سخنان سرگردانی که به نامهای مختلف نقل می‌شوند و هر گوینده یا نویسنده‌ای در سخنان یا کتاب خود آن را به کسی که بیشتر دوست

دارد، نسبت می‌دهد.» به کدام گزینه اشاره دارد؟

  الف) اقوال

  ب) کلمات قصار *

  ج) خطبه‌ها

  د) نامه‌ها

24 - چه کسی در نوشتار و گفتار از شیوه سخنوری امام علی (علیه السلام) اقتباس می‌کرده‌ است؟

  الف) ابن‌مقفع *

  ب) عبدالمجید کاتب

  ج) نصر بن مزاحم

  د) ابن ابی‌رافع

 

آزمون ميان ترم درس زندگاني تحليلي امام  علي ( عليه السلام )  و پيشينه صدور نهج البلاغه

آزمون ميان ترم درس زندگاني تحليلي امام  علي ( عليه السلام )  و پيشينه صدور نهج البلاغه

1- ترتیب تاریخی وقایع و احادیث زیر در کدام گزینه صحیح است؟

 الف) جنگ تبوک و جانشینی حضرت علی علیه السلام در حدیث منزلت، حجة‌الوداع و حدیث غدیر، مأموریت حضرت علی علیه السلام به یمن و حدیث مردم از علی شکایت نکنید ...

 ب) مأموریت حضرت علی علیه السلام به یمن و حدیث مردم از علی شکایت نکنید ...، جنگ تبوک و جانشینی حضرت علی علیه السلام در حدیث منزلت، حجة‌الوداع و حدیث غدیر

 ج) مأموریت حضرت علی علیه السلام به یمن و حدیث مردم از علی شکایت نکنید ...، حجة‌الوداع و حدیث غدیر، جنگ تبوک و جانشینی حضرت علی علیه السلام در حدیث منزلت

 د) جنگ تبوک و جانشینی حضرت علی علیه السلام در حدیث منزلت، مأموریت حضرت علی علیه السلام به یمن و حدیث مردم از علی شکایت نکنید ...، حجة‌الوداع و حدیث غدیر *

 

2- درباره ماجرای سقیفه کدام مطلب صحیح نیست؟

 الف) احتجوا بالشجرة و أضاعوا الثمرة کلام امیرالمؤمنین علیه السلام درباره‌ی قریش است

 ب) فهلا احتججتم علیهم بأنّ رسول الله صلی الله علیه و آله وصّی بأن یحسن الی محسنهم و یتجاوز عن مسیئهم درباره انصار است.

 ج) لو کان الامامة فیهم لم تکن الوصیة بهم کلام امیرالمؤمنین علیه السلام درباره‌ی انصار است

 د) لو کان الامامة فیهم لم تکن الوصیة بهم کلام امیرالمؤمنین علیه السلام درباره‌ی قریش است *

 

3- این جمله از کیست و در چه ماجرایی بر زبان آورده شده است؟ اگر کسی مخالفت کند، کوچه پس کوچه های مدینه را از سواره و پیاده مکه پر خواهم کرد. زیرا آتش را نباید جز با آتش خاموش کرد.

 الف) ابوبکر، هنگامی که از عمر خواست تا دست خود را دراز کند تا با او بیعت کند.

 ب) عمر، هنگامی که از ابوبکر خواست تا دست خود را دراز کند تا با او بیعت کند

 ج) ابوسفیان، هنگامی که از حضرت علی علیه السلام خواست تا دست خود را دراز کند تا با ایشان بیعت کند. *

 د) عباس بن عبد المطلب، هنگامی که از حضرت علی علیه السلام خواست تا دستخود را دراز کند تا با ایشان بیعت کند.

 

4- دلیل اینکه حضرت علی علیه السلام پیشنهاد عباس بن عبد المطلب را برای بیعت رد کردند چه بود؟

 الف) چون انگیزه او ایجاد فتنه و آشوب در میان مسلمانان بود و این فتنه و آشوب از هر طرف که سرکوب می‌شد، به سود او بود.

 ب) چون انگیزه او تعصب قبیلگی بود و می‌خواست امامت همچون رسالت در خاندان بنی هاشم بماند وامام علیه السلام هدف از رسالت، امامت را بسیار بالاتر از تعصب نژادی یا قومی می دانست. *

 ج) چون هنوز جنازه رسول خدا صلی الله علیه و آله دفن نشده بود و این کار بی احترامی به آن حضرت بود.

 د) چون نیروهای پشتیبانی کننده‌ی او از حضرت علی علیه السلام یارای مقابله با دشمنان آینده را نداشتند و آن حضرت را تنها می‌گذاشتند.

 

5- درباره کلام امام علیه السلام ایها الناس شقّوا امواج الفتن بسفن النجاة و عرّجوا عن طریق المنافرة و ضعوا تیجان المفاخرة کدام گزینه صحیح نیست؟

 الف) نباید به نفرات و اینکه قدرت نفرات من بیشتر است بالید زیرا دیگری هم به همین استدلال متوسل می شود و در نتیجه جنگ بالا می گیرد.

 ب) حفظ وحدت و آرامش و توجه به اسلام و اصل مکتب کشتی نجات استکه مردم امواج فتنه های اختلاف و درگیری ها را باید باآن بشکافند.

 ج) ابتدا باید حق را شناخت و به آن ملتزم شد و سپس افراد را با آن سنجید. *

 د) تاج افتخار کردن به قبیله، قدرت و گذشته ها را باید بر زمین کوبید.

 

6- به ترتیب عبارت «مردم در این حکومت به خودسری و اشتباه و سرکشی و عیب جویی دچار گردیدند» مربوط به دروه حکومت کیست و این جمله«أعوذ بالله من معضلة لیس فیها ابو الحسن» از چه کسی است؟

 الف) ابوبکر، ابوبکر                                 ب) ابوبکر، عمر

 ج) عمر، ابوبکر                                     د) عمر، عمر *

 

7- این فرمایش امیر المؤمنین علیه السلام مربوط به چه زمانی است؟ بی گمان نیک دانسته اید که شایسته ترین و سزاوار ترین فرد برای خلافت من هستم، نه دیگری و سوگند به خدا تا هنگامی که امور مسلمین به راه درستی جریان یابد و تا آن گاه که بر من به ویژه ستم رود نه بر همه‌ی مردم من همچنان تسلیم هستم.

 الف) پس از وصیت ابوبکر به جانشینی عمر                      ب) پس از شورای شش نفره *

 ج) پس از حکمیت                                                    د) پس از سقیفه

 

8- کدامیک از موارد زیر از انحرافات عثمان شمرده نشده است؟

 الف) مقاطعه دادن یا اقطاع را رواج دادن

 ب) امتیاز قائل شده برای ایمان، سابقه در اسلام، هجرت و جهاد های گوناگون

 ج) نصب معاویه به عنوان والی شام *

 د) دادن حق سکوت به بزرگان و افراد معترض

 

9- این فرمایش امام علیه السلام خطاب به کیست؟ إنّ شرّ الناس عند الله امام جائر ضَلَّ و ضُلَّ فأمات سنة مأخوذة و أحیا بدعة متروکة : از همه‌ی مردم در پیشگاه خدا بدتر پیشوایی است ستمگر، گمراه شده و به وسیله‌ی او گمراه شده اند، پس نهاده ای فرا گرفته (از پیامبر خدا) را میرانید و نو درآورده‌ی وا گذاشته ای را زنده گردانید

 الف) ابوبکر                    ب) عمر                    ج) عثمان *                    د) معاویه

 

10- درباره کشته شدن عثمان کدام گزینه درست است؟

 الف) کسی که او را یاری کرده نمی‌تواند بگوید که من از کسی که او را یاری نکرد بهترم. *

 ب) کسی که او را یاری کرده می‌تواند بگوید که من از کسی که او را یاری نکرد بهترم.

 ج) کسی که او را یاری نکرد می‌تواند بگوید کسی که او را یاری و پشتیبانی کرده از من بهتر است.

 د) کسی که او را یاری نکرد، نمی‌تواند بگوید من از کسی که او را یاری و پشتیبانی کرد، بهترم.

 

11- امیرالمؤمنین علیه السلام روزگار پیش آمده در زمان آغاز حکومت خویش را به چه دورانی تشبیه کرده اند؟

 الف) دوران اختلاف قبل از آمدن پیامبران در اقوام گذشته

 ب) دوران پیش از بعثت رسول خدا صلی الله علیه و آله *

 ج) دوران حکومت پیامبر صلی الله علیه و آله

 د) دوران اختلاف آغاز خلافت پس از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله

 

12- امیر المؤمنین علیه السلام چه کسی را به خاطر تقوی و همصحبتی رسول خدا صلی الله علیه و آله خزانه دار خود کرد؟

 الف) سلمان         ب) ابن ابی رافع *                 ج) عمار                د) عدی بن حاتم

 

13- نخستین اقدام اصلاحی امیر المؤمنین علیه السلام در زمینه سیاست کدام است؟

 الف) جلو گیری از حیف و میل بیت المال

 ب) نفی ویژه خواری

 ج) عزل کار گزاران عثمان و به کار گماردن افراد صالح *

 د) اعلام بیعت عمومی و نه مخفیانه

 

14- امیرالمؤمنین علیه السلام کدام عامل را عامل اصلی اقدامات اصحاب جمل بر شمرده اند؟

 الف) حسد *                ب) غرور                    ج) تکبر                    د) حرص

 

15- کدام یک، از ویژگی های ذکر شده‌ی خواص نیست؟

 الف) کم یاری کننده تر به فرماندار در گرفتاری آزمایش

 ب) سنگین هزینه تر بر دوش فرماندار در گرفتاری آزمایش  *

 ج) از همه نا خوشاینده تر به هنگام دادگری و برابریِ در دهش

 د) کم سپاس تر از هرکس در هنگام بخشش

 

16- تنها ستون نگهدارنده‌ی دین، ساز و سپاه جنگیدن با دشمنان آیین از ویژگی های کدام گروه است؟

 الف) خواص امت                                                 ب) خواص اصحاب خود حضرت

 ج) مجموعه‌ی اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله      د) توده های امت *

 

17- محله ای از کوفه که امیرالمؤمنین علیه السلام در منزل گزیدند، محله ای که نامه به امام حسن علیه السلام را در آنجا نوشتند، و روستایی که خوارج در آن گرد آمدند به ترتیب کدام اند؟

 الف) حاضرین، رحبه، ذی قار                              ب) رحبه، ذی قار، حروراء

 ج) ذی قار، رحبه، حاضرین                                د) رحبه، حاضرین، حروراء *

 

18- امیرالمؤمنین علیه السلام برای روشنگری خوارج از چه ماجرایی در زندگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مثال آوردند؟

 الف) جنگ احد         ب) جنگ احزاب             ج) صلح حدیبیه *           د) جنگ تبوک

 

19- حکم و حکومت در قرآن به چه معناست؟

 الف) قضاوت *          ب) حکومت الهی           ج) امارت              د) وزارت

 

20- این دعای امیر المؤمنین علیه السلام در چه زمانی بوده است؟ خدایا دلها به سوی تو نزدیک شده و گردن ها به سوی تو کشیده شده و چشم ها به سوی تو دوخته شده و گام ها به سوی تو برداشته شده و تن ها در راه تو نزار. خدایا دشمنی های پوشیده آشکار گردیده اند و دیگ های کینه به جوش آمده اند. خدایا به پیشگاهت دادخواهیم. نبوده پیامبر مان را و بسیاری دشمنان را و پراکندگی خواسته هایمان را . خدایا میان ما و مردم ما به حق راهی بگشای که تو بهترین راه گشایی.

 الف) قبل از جنگ جمل                                   ب) قبل از جنگ صفین *

 ج) در لیلة الهریر هنگام شدت جنگ                     د) قبل از جنگ نهروان

سؤالات ميان ترم درس حكومت و مديريت در نهج البلاغه

سؤالات ميان ترم درس حكومت و مديريت در نهج البلاغه

با سلام . دانش پذيران عزيز سؤالات ميان ترم را همراه با جواب احتمالي تقديم حضورتان مي كنم باشد كه مفيد واقع شود .

1- ضرورت وجود حکومت ريشه در کداميک از موارد زير دارد؟

 الف) ضرورت برپايي عدالت و مساوات ميان مردمان      

 ب) ضرورت وجود قدرتي نظم آفرين و قوانين پذيرفته همگان *

 ج) ضرورت ايجاد وحدت و جلوگيري از هم گسيختگي اجتماعي          د) ضرورت برپايي دين و حقوق همگاني

 

2- نوع رفتار حکومتي و مديريتي به چه چيزي بستگي اساسي دارد؟

 الف) به چگونگي شرايط اجتماعي و سياسي حاکم بر جامعه                  

ب) به چگونگي رفتار مردمان و حکومت شوندگان

 ج) به چگونگي دريافت از مفهوم حکومت *                                     

د) به ميزان فهم و درايت حاکمان و حکومت شوندگان

 

3- خاستگاه حکومت در انديشه سياسي اميرمؤمنان (ع) کجاست؟

 الف) حق حکومتي که از آن شايستگان است.                    ب) حق حاکميتي که از آن شايستگان است.

 ج) حق حکومتي که خدا به مردمان واگذار کرده است.        د) حق حاکميتي که خداوند به مردم واگذار کرده است. *

 

4- اين فرمايش اميرمؤمنان (ع): «لَنا حقٌّ فإن أُعطيناه وإلّا رَکبنا أعجازَ الإبل وإن طالَ السُّرَي.» اشاره به کداميک از

موارد زير دارد؟

 الف) حق حاکميت مردمان و حق حکومت شايستگان  *               ب) حق حاکميت مردمان

 ج) حق مردمان در حکومت                                                  د) حق حکومت شايستگان

 

5- کدام مورد را مي‌توان آرمان بنيادين حکومت و وسيله اصلاح مردمان در نگاه حضرت اميرمؤمنان (ع)

 دانست؟

 الف) ايجاد امنيت در همه وجوه آن                                           ب) تربيت مردمان

 ج) برپايي عدالت در جامعه  *                                                د) فراهم آوردن رفاه اجتماعي

 

6- در انديشه سياسي و سلوک حکومتي امام علي (ع) مردم چه جايگاهي دارند؟

 الف) بالاترين جايگاه در حکومت از آن مردم است.  *

 ب) جايگاه مردم در حکومت بسته به شرايط سياسي، اجتماعي و مصلحت‌سنجي‌ها متغير است.

 ج) از آنجا که حکومت امري پيچيده و تخصصي است که نخبگان و کارشناسان مسائل سياسي تعيين مي‌کنند.

 د) اثرگذاري مردم در حکومت تا اندازه‌اي است که نخبگان و کارشناسان مسائل سياسي تعيين مي‌کنند.

 

7- فرموده اميرمؤمنان (ع) در اشاره به کفش خويش: «واللهِ لَهي أَحبُّ إليَّ مِن إمْرتکُم إلّا أنْ أُقيم حقّاً أو أدفعَ

باطلاً.» به کدام مورد اشاره ندارد؟

 الف) حکومت في نفسه ارزشمند نيست. *

 ب) حق حکومت تنها از آن شايستگان است.

 ج) حکومت وسيله کسب قدرت و مُکنت نيست.

 د) حکومت وسيله‌اي براي تحقق عدالت و آرمانهاي الهي و انساني است.

 

8- بزرگترين آفت حکومت از ديدگاه اميرمؤمنان (ع) چه چيزي است؟

 الف) رفتار خودکامانه زمامداران با مردم و نگاه برده‌دار مردم به زمامداران. *

 ب) بي‌رغبتي مردمان در تعيين سرنوشت اجتماعي و سياسي خود

 ج) خيرخواه نبودن مردم و زمامداران نسبت به همديگر و بي‌بهرگي جامعه از فرهنگ مشارکت و نصيحت

 د) استبداد و خودرأيي حاکمان در امور سياسي و حکومتي

 

9- کدام گزينه صحيح نيست؟  ( جواب را نمي دانم - فكر كنم همه گزينه ها صحيح است . )

 الف) منظور از دنيادوستي برقرار کردن رابطه پست و نفساني با هر امري از امور است.

 ب) رابطه زمامداران و مردم، دوسويه و برپايه حقوق برابر است.

 ج) بزرگترين حقها، حقوق متقابل زمامداران و مردمان است.

 د) تنها کسي که حق دارد ولي هيچ حقي بر او نيست خداوند سبحان است.

 

10- اين فرموده اميرمؤمنان (ع): «مَن لانَ عودُه کَثُفتْ أغصَانُه.» اشاره به کداميک از اصول اداره امور دارد؟

 الف) اصل سعه صدر                 ب) اصل مشورت               ج) اصل نفي استيشار         د) اصل رفق و مدارا *

 

11- کداميک با اصل عدالت ناسازگار است؟

 الف) قرار دادن هر کس در جايگاه مناسب و شايسته خودش امري برخاسته از عدالت است.

 ب) همه سياستها و برنامه‌ريزي‌ها بايد مبتني بر عدالت باشد.

 ج) افراد نبايد هيچ‌گونه تفاوتي با يکديگر داشته باشند و با همه در همه چيز بايد يکسان رفتار شود. *

 د) بقا و صحت همه‌ ارزشهاي اجتماعي در گرو عدالت است.

 

12- اين حديث حضرت علي (ع): «مَن ترکَ القصدَ جارَ.» به کدام اصل از اصول اداره امور اشاره دارد؟

 الف) اصل نفي سلطه         ب) اصل ميانه‌روي *            ج) اصل برپا داشتن حق               د) اصل عدالت

 

13- کداميک مهمترين وجه رعايت اصل مساوات در اداره امور به شمار مي‌رود؟

 الف) مساوات همگان در برابر قانون *                            ب) مساوات همگان در برخورداري از امتيازات

 ج) مساوات همگان در نگاه و بينش سنت به آنها.              د) مساوات همگان در پاسداري از حقوق ايشان

 

14- کداميک شرط برپا داشتن حق شمرده مي‌شود؟

 الف) مسئوليت‌پذيري          ب) انتقادپذيري          ج) سازمان‌دهي و سازمان‌پذيري         د) اعتدال‌پذيري *

 

15- لازمه پايبندي به عهد و پيمان با توجه به سخنان اميرمؤمنان (ع) چيست؟

 الف) صداقت *                  ب) عدم استيشار             ج) نفي سلطه‌گري               د) امانتداري

 

16- از ديدگاه اميرمؤمنان (ع) راه رسيدن به بهترين تصميم‌ها و انجام درست‌ترين کارها چيست؟

 الف) آينده‌نگري و عاقبت‌انديشي                                     ب) پرهيز از شتابزدگي در انجام امور

 ج) اعتدال و ميانه‌روي                                                   د) مشورت *

 

17- در انديشه سياسي اميرمؤمنان علي (ع) راه گزينش کارگزاران و کارمندان چيست؟

 الف) شايستگي          ب) پرواپيشگي                ج) شناخت و آزمون *                د) کارايي و امانت‌داري

 

18- کداميک از ويژگي‌هاي مشاور نيست؟

 الف) خردمندي              ب) دورانديشي                  ج) محتاط بودن *                              د) تجربه‌داري

 

19- فرموده اميرمؤمنان (ع): «مِن الخرق المعاجلة قبل الإمکان والأناة بعد الفرصة.» به کدام يک از اصول

اداره امور اشاره دارد؟

 الف) اصل آينده‌نگري                                                               ب) اصل پرهيز از شتابزدگي و سستي *

 ج) اصل نظم و انضباط                                                                د) اصل ميانه‌روي

 

20- شيوه نظارت و بازرسي‌اي که امام علي (ع) بيشتر بدان فرمان مي‌داده است، چه شيوه‌اي بوده است؟

 الف) غيرمستقيم و غيرعلني *                                 ب) مستقيم و علني

 ج) بازرسي جزء به جزء و منطقه به منطقه                     د) بازرسي با پرسش از رفتار و اعمال کارگزاران

 

سؤالات حكومت و مديريت در نهج البلاغه جلسه اول تا سيزدهم

حكومت و مديريت در نهج البلاغه جلسه اول

1 - هراس موسی (علیه السلام) در رویارویی با ساحران از چه روی بود؟

  الف) از بیم جان نبود، بلكه او از غلبۀ ظالمان اندیشناک شد.         ب) از بیم امتحان سخت الهی بود، نه از بیم جان. 

  ج) از بیم انحراف اذهان از حقیقت بود نه از بیم جان.

  د) از بیم جان نبود، بلكه او از غلبۀ جاهلان و دولت گمراهان اندیشناک شد. *

 

 

2 - از نظر امام علی (علیه السلام) خطرناک‌ترین پدیدۀ اجتماعی چیست؟

  الف) بی‌قانونی      ب) ظلم حکومت              ج) فقدان حکومت          د) «الف» و «ج» *

 

حكومت و مديريت در نهج البلاغه جلسه دوم

3 - از عبارت «لَنَا حَقٌّ، فَإِنْ أُعْطِينَاهُ، وَإِلَّا رَكِبْنَا أَعْجَازَ الْإِبِلِ وَإِنْ طَالَ السُّرَی.» چه مطلبی برداشت می‌شود؟

  الف) حق حکومت از آن شایستگان است.                                ب) حق حاکمیت از آن مردم است.

  ج) حکومت با خواست و میل مردم تحقق می‌یابد.                         د) هر سه مورد *

4 - علت پذیرش حکومت از جانب امام علی (علیه السلام) چه بود؟

  الف) اقبال مردم و اتمام حجت به سبب وجود ناصران        ب) عهد و پیمان الهی از عالمان برای مبارزه با ظلم و دفاع از مظلوم

  ج) فشارهای سیاسی از جانب زورمندان                         د) گزینۀ «الف» و «ب» *

 

 

 

 

حكومت و مديريت در نهج البلاغه جلسه سوم

5 - طبق دیدگاه امام علی (علیه السلام)، كدام گزینه، برتر است؟

  الف) جود (بخشش)        ب) عدالت *              ج) ایثارگری                د) دست‌گیری از بینوایان و ناتوانان

 

 

 6- امیر مؤمنان علی (علیه السلام)، حكومت را برای تحقّق كدام آرمان پذیرفتند؟

  الف) برقراری امنیت همه‌سويه    ب) دفاع از ستمديدگان        ج) تحقّق عدل  *         د) آموزش و هدایت مردمان

 

 

7 - كلام حضرت دربارۀ بیعت مردمان با ایشان: «لَمْ تَكُنْ بَیْعَتُكُمْ إیَّایَ فَلْتَةً» بیانگر کدام گزینه نیست؟ 

  الف) وجود آزادیهای فردی، امنیت سیاسی و اجتماعی       ب) به رسميت شناختن حقّ انتخاب مردمان

  ج) مطرود دانستن سلب آزادیهای اجتماعی                 د) بیعت ناگهانی مردمان، بدون فكر و اندیشه *

 

 

8 - نبود كدام گزینه، سبب هر شر و بدی معرفی شده است؟

  الف) ادب و تربیت  *             ب) رهبری دادگرانه              ج) رفاهت                د) امنیت

 

 

 

 

 

 

حكومت و مديريت در نهج البلاغه جلسه  چهارم

9 - امام علی (علیه السلام) کدام جامعه‌ را به دور از رحمت و بركت دانسته‌اند؟

  الف) جامعۀ بی‌بهره از فرهنگ مشاركت و نصیحت *                           ب) جامعۀ بی‌بهره از امنیت

  ج) جامعۀ بی‌بهره از حاكمان ظالم و خودكامه                                     د) جامعۀ بی‌بهره از فرهنگ بخشش زكات

 

 

 

 10- امام علی (علیه السلام) پس از جنگ جمل، خطاب به یارانشان چه فرمودند؟

  الف) مرا یاری كنید به خیرخواهی نمودن و نصیحتی تهی از دغلی و دورویی بودن *       ب) مرا یاری كنید به شمشیرها و جانتان  

  ج) مرا یاری كنید به شمشیرها و اموالتان                                                               د) مرا یاری كنید به شمشیرها و زبانتان

 

 

11 - کدام گزینه بیانگر مهم‌ترین بخش حقوق در هر جامعه است؟

  الف) حقوق مردم بر مردم                                               ب) حقوق متقابل زمامداران و مردمان *

  ج) حقوق حاکمان عادل                                                 د) حقوق خدای سبحان بر مردمان

 

 

 

12 - کدام گزینه، مطابق با دیدگاه امیر مؤمنان علی (علیه السلام) بزرگ‌ترین آفت حكومت است؟

  الف) امتیازخواهی برخی سران حکومت    ب) نگاه خودكامانه از سوی زمامداران به مردم و نگاه مملوكانه از سوی مردم به زمامداران  *

  ج) نگاه مالكانه از سوی مردم به زمامداران                د) رابطۀ دوسویۀ زمامداران و مردم

 

حكومت و مديريت در نهج البلاغه جلسه پنجم

13 - امام علی (علیه السلام) كدام یک از شروط زمامداری را به «زندگی» تشبیه كرده‌اند؟

  الف) درایت                   ب) معرفت                 ج) عدالت  *                        د) حكمت

 

 

 14- امام علی (علیه السلام) كدام یک از شروط زیر را سرآمدِ همۀ شروط زمامداری می‌داند؟

  الف) درایت                 ب) معرفت                 ج) قوّت و سلامت                     د) عدالت *

 

 

15 - منظور از «سعۀ صدر» چیست؟

  الف) گشادگی‌ سینه  *        ب) خردورزی                ج) نیكی به اطرافیان               د) گشاده‌دستی

 

 

16 - در كلام حضرت علی (علیه السلام) كدام یک بُن‌مايۀ همۀ خطاها و گناهان دانسته شده است؟

  الف) خودخواهی              ب) دنیادوستی  *                  ج) قدرت‌پرستی                د) ریاست‌طلبی

 

 

 

 

 

 

 

حكومت و مديريت در نهج البلاغه جلسه ششم

17 - كدام‌ یک فلسفۀ سلوک ساده‌زیستانۀ زمامداران نیست؟

  الف) آزادی از اشرافیت برای خدمت                                                 ب) تلاش برای برپاداشتن عدالت و رفاه

  ج) دوری از اسراف و تبذیر  *                                                         د) بازداشتن توانگران از طغیان

18 - كدام یک، از مبانیِ حكومتِ خردمندانه نیست؟

  الف) پاس‌داشت حرمت و حقوق مردمان                                            ب) تشریفات و مناسبات ملوكانه *

  ج) پرهیز از احتجاب (کناره گرفتن از مردمان)                                      د) رفق و مدارا با مردمان

19 - كدام یک، از سلوک سیاسی زمامداران در حكومتِ حكمت شمرده نمی‌شود؟

  الف) در این سلوک، مناسبات سلطه‌گرانه و رفتارِ خودكامانه پایگاهی ندارد.            ب) اعتدال و انصاف در همۀ امور روان است.

  ج) مردمانْ نامحرم انگاشته نمی‌شوند.                                             د) رعایت كیفیت استخدام وسیله اصل شمرده نمی‌شود. *

20 - از نگاه امیر مؤمنان، علی (علیه السلام)، زشت‌ترین خوی زمامداران نزد صالحان كدام است؟

  الف) اینكه مردمان بپندارند آنان دوستدار فخر و مباهات و بزرگ‌منشی‌اند و بنای كار خويش را بر كبر و خودخواهی ‌نهاده‌اند.  *

  ب) اینكه در نظر مردمان، آنان سلطه‌گر و قدرت‌طلب بنمايند.

  ج) اینكه در چشم مردمان، زمام را در آنچه روا نیست، رها گردانند.      د) اینكه مردمان بپندارند آنان دوستدار جنگ و ستیزند.

 

 

 

 

 

 

 

 

حكومت و مديريت در نهج البلاغه جلسه هفتم

21 - كدام‌ گزینه دربارۀ سعۀ صدر درست نیست؟

  الف) آن كه سعۀ صدر دارد، در رفتار و تصمیم‌گیری تنگ‌نظری روا نمی‌دارد.

  ب) آن كه سعۀ صدر دارد، می‌تواند خدمتگزار مردم باشد و حق را پاس دارد.

  ج) آن كه سعۀ صدر ندارد؛ روح تملّق‌دوستی، تكلّف‌پسندی و نفع‌طلبی از او بیرون می‌شود. *

  د) آن كه سعۀ صدر ندارد، نمی‌تواند انصاف روا دارد و خدمتگزاری پیشه كند.

22 - از دیدگاه امیر مؤمنان، علی (علیه السلام)، معیار سیاست چیست؟

  الف) عدالت  *           ب) رفق و مدارا            ج) قانونگرایی                   د) سعۀ صدر

23 - كدام‌ گزینه دربارۀ اصل عدالت درست نیست؟

  الف) تفاوتها و امتیازات باید بر مبنای صلاحیت و استحقاق باشد.

  ب) هر كس و هر چیز باید در جایگاه درخورِ خویش قرار گیرد.

  ج) افراد هیچ‌گونه تفاوتی با یكدیگر نداشته باشند و با همه در همه چیز یكسان رفتار شود. *

  د) استحقاقها در همۀ امور رعایت شود و رنگ هرگونه تبعیض از جامعه زدوده شود.

24 - طبق فرمودۀ امام علی (علیه السلام)، کدام‌ گزینه كلید درستی امور و از مختصّات خردمندان است؟

  الف) عدالت          ب) سعۀ صدر                   ج) رفق  *                       د) میانه‌روی

 

 

 

 

 

 

حكومت و مديريت در نهج البلاغه جلسه هشتم

25 - با توجه به این كلام امام (علیه السلام) «عَلَيْكَ ... فِي الْأُمُورِ، فَمَنْ عَدَلَ عَنِ ... جَارَ، وَمَنْ أَخَذَ بِهِ عَدَلَ.»، رعایت کدام اصل موجب عدالت و ترک آن موجب ستم می‌گردد؟

  الف) بِلُزُومِ الْحَقِِِّ‏ّ (برپا داشتن حق)، الحَقِّ              ب) بِالْقَصْدِ، الْقَصْدِ  *           ج) بِالرِّفق، الرِّفقِ               د) بِالنَّظْمِ، النَّظْمِ

 

 

26 - این كلام حضرت علی (علیه السلام)، كه در صفین ایراد شده، نشانگر کدام منشِ ایشان است؟ «وَلَا تَظُنُّوا بِيَ اسْتِثْقَالًا فِي حَقٍّ قِيلَ لِي.» 

  الف) در برپا داشتن حق اهل سازشكاری نبودند.                                        ب) در برپایی حق استوار بودند.

  ج) از روحیه‌ای انتقادپذیر و آماده برای پذیرش سخن حق بهره‌مند بودند. *        د) گزینۀ «الف» و «ب»

 

 

27 - از نتایج رعایت نکردن مساوات این است كه:

  الف) مقدمات تعدّی زورمندان و ستمگران فراهم می‌شود.               ب) اسباب یأس و نومیدی ستمدیدگان فراهم می‌شود.

  ج) اسباب تباهی و سقوط حكومتها و دولتها فراهم می‌شود.             د) هر سه مورد *

 

 

 

 

 

 

 

حكومت و مديريت در نهج البلاغه جلسه نهم

28 - «استیثار» به چه معناست؟

  الف) خویشتن را بر دیگران مقدّم داشتن و همه چیز را برای خویش خواستن *       ب) همه چیز را برای دیگران خواستن و از خود گذشتن

  ج) گزینۀ «الف» و «ب»                                                                         د) دیگران را بر خویش مقدّم داشتن 

 

 

 29- عامل اصلی شورش مردم بر عثمان چه بود؟

  الف) استیثار  *        ب) دوری از میانه‌روی در امور             ج) پای‌بند نبودن به عهد و پیمان          د) سلطه‌گری

 

 

30 - کدام گزینه از دیدگاه امیر مؤمنان، علی (علیه السلام)، مایۀ پیوند و الفت مردمان و مسئولان است؟

  الف) دوری از سلطه‌گری           ب) نفی استیثار                ج) پای‌بندی به عهد و پیمان *                د) سعۀ صدر

 

 

31 - كدام گزینه از اسباب تحقّق پای‌بندی به عهد و پیمان است؟

  الف) راستی و صداقت               ب) هم‌سویی سخن و عمل              ج) نفی خیانت و بی‌وفایی          د) هر سه مورد *

 

 

 

 

 

حكومت و مديريت در نهج البلاغه جلسه دهم

32 - منشأ رفتارهای غریزی مانند بخل، ترس و حرص در كلام امام علی (علیه السلام) چیست؟

  الف) دنیادوستی           ب) طمع               ج) سوءظن نسبت به خدا  *               د) ترس از نیازمندی

 

 

 33- در كلام امام علی (علیه السلام)، بهترینِ مشاوران چه کسانی هستند؟

  الف) صاحبان خرد و دانش و خداوندان احسان و نیكی                 ب) صاحبان خرد و دانش و خداوندان تجربه و دوراندیشی *

  ج) خداوندان تجربه و دوراندیشی و صاحبان احسان و نیكی           د) انسانهای دوراندیش و صاحبان احسان و نیكی

 

 

34 - از نظر امام علی (علیه السلام)، بهترین دلیل بر زیادی عقل چیست؟

  الف) آینده‌نگری و عاقبت‌اندیشی  *           ب) پرهیز از شتابزدگی و سستی        ج) پای‌بندی به عهد و پیمان          د) مشورت 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

حكومت و مديريت در نهج البلاغه جلسه يازدهم

35 - از پیامدهای بر سر كار آمدن نااهلان:

  الف) به تاراج رفتن دارایی مردمان       ب) از میان رفتن دین مردمان          ج) به بردگی درآمدن مردمان              د) هر سه مورد *

 

 

36 - در گزینش مدیران ارشد و مسئولان مشاغل كلیدی کدام معیارها، افزون بر معیارهای كلی گزینش كارگزاران، باید لحاظ شود؟

  الف) افزون‌تر بودن خیرخواهی ایشان دربارۀ خدا و رسول او                       ب) پاكدامنی و بردباری

  ج) برخورداری از اصالت و صلاحیت خانوادگی و حُسن سابقه                      د) هر سه مورد *

 

 

 37- از دیدگاه امام علی (علیه السلام) بدترین وزیران یک زمامدار کیست؟

  الف) آن که وزیر بدكاران بوده باشد. *                                                 ب) آن که خیرخواهی‌اش برای خدا و رسول‌اش كمتر باشد.

  ج) آن که زود خشمگین شود و حقوق مردمان را پایمال كند.                       د) آن که از اصالت خانوادگی بی‌بهره باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

حكومت و مديريت در نهج البلاغه جلسه دوازدهم

38 - قوی‌ترین سرمایۀ یک نظام اداری کدام است؟

  الف) کارگزاران و کارمندانش از کفاف در زندگی برخوردار باشند.           ب) از نظام دقیق نظارت و ارزش‌یابی برخوردار باشد.

  ج) کارگزاران و کارمندانش دانایان و آگاهان و بصیران باشند. *              د) مدیران ارشدش از دانایان و حکیمان باشند.

 

 

39 - کدام یک بیشتر ادارۀ امور مردمان را تهدید می‌کند؟

  الف) فقر           ب) زمامداری نابخردان و نابکاران  *                  ج) دنیاطلبی                 د) حرص و آز

 

 

 

40 - حضرت علی (علیه السلام) کدام یک را موجب زیان دین، سرگردانی خرد و دشمنی دانسته‌اند؟

  الف) فقر و مسکنت  *              ب) جاسوسی نااهلان             ج) مدیریت نابخردان               د) افزون‌داری

 

 

 

 

 

 

 

 

حكومت و مديريت در نهج البلاغه جلسه سيزدهم

41 - ملاک ارزش‌يابي از ديدگاه امير مؤمنان، علي (عليه السلام)، چيست؟

  الف) حسب و نسب افراد        ب) عملکرد اشخاص *            ج) پاکدامني اشخاص           د) فرهيختگي افراد

42 - کدام يک از گزينه‌هاي زير از آداب تشويق و تنبيه نيست؟

  الف) تشويق و تنبيه بايد به هنگام و بجا انجام شود.

  ب) در تشويق و تنبيه بايد مراقب بود که حد و اندازه به درستي رعايت شود.

  ج) تنبيه اشخاصي که به دليل نيازمندي و فشار زندگي دست به خيانت مي‌زنند، روا نيست. *

  د) آنچه بايد تشويق و تنبيه شود، عمل و صفت شخص است.

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه اول

 

1 - کدام سال به عام الحزن مشهور شد؟

  الف) سال وفات ابوطالب و خدیجه  *                    ب) سال رحلت پیامبر اکرم

  ج) سال وفات عبدالله پدر پیامبر                            د) سال وفات عبدالمطلب

 

2 - علی (علیه السلام) در کدام غزوه جانشین پیامبر (صلی الله علیه و آله) در مدینه شد؟

  الف) حنین              ب) حدیبیه                      ج) تبوک  *                   د) خندق

 

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه دوم

 

3 - چه كسی باعث رفتن ابوبکر به سقیفه شد؟

  الف) مغیرة بن شعبه *             ب) عمر                 ج) ابوعبیدۀ جراح              د) انصار

 

4 - انگیزۀ ابوسفیان و عباس از بیعت با امام چه بود؟

  الف) حکومت ـ تعصب قومی                                  ب) تعصب قومی ـ عربیت

  ج) ایجاد فتنه ـ ایجاد فتنه                                       د) ایجاد فتنه و آشوب ـ تعصب قبیلگی  *

 

5 - شکوائیۀ امام دربارۀ خلافت ابوبکر و غصب آن در کدام خطبۀ نهج البلاغه آمده است؟

  الف) قاصعه                     ب) شقشقیه *                   ج) اشباح                      د) غرّاء

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه سوم

 

6 - نخستین اقدام عمر در دوران خلافت چه بود؟

  الف) ایجاد فاصلۀ طبقاتی با امتیازبندی *                   ب) گسترش سرزمینهای اسلامی با فتوحات

  ج) موروثی کردن خلافت                                        د) غصب فدک

 

7 - این عبارت از چه کسی است و دربارۀ كيست؟«أَعُوذُ بِاللهِ مِن مُعضلةٍ لَیس فِیها أبوالحَسن.»

  الف) خليفۀ اول ـ امام علی (علیه السلام)                      ب) خليفۀ دوم ـ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)

  ج) خليفۀ دوم ـ امام علی (علیه السلام)  *                     د) خليفۀ اول ـ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)

 

8 - دلیل انتخاب نشدن امام در شورا چه بود؟

  الف) نپذیرفتن شرط عمل به سیرۀ شیخین  *                    ب) نپذیرفتن عمل به کتاب و سنت

  ج) بی‌میلی خود امام به خلافت                                     د) «الف» و «ب»

 

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه چهارم

 

9 - نخستین اقدام عثمان چه بود؟

  الف) برکناری والیان غیرامویِ عمر بن خطاب  *          ب) مال‌اندوزی

  ج) بازگرداندن خلافت قبیلگی                                  د) کمک به مروان

 

10 - کدام گزینه از بدعتهای عثمان است؟

  الف) پرداخت حق السکوت        ب) اقطاع            ج) عزل والیان                  د) «الف» و «ب»  *

 

11 - دلیل بازگشت شورشیان مصر به مدینه چه بود؟

  الف) نامۀ عثمان                                           ب) نامۀ مروان از طرف عثمان  *     

ج) برکناری ابن ابی‌سرح                                  د) ظلم و ستم والیان عثمان

 

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه پنجم

12 - پس از کشته شدن عثمان شورشیان تا زمان انتخاب خلیفه، چه کسی را برای برای سرپرستی امر انتخاب کردند؟

  الف) مالک از سران کوفه                                         ب) غافقی از سران مصر  *

  ج) مروان بن حکم                                                 د) حضرت علی (علیه السلام)

 

13 - تقوا از نگاه حضرت علی (علیه السلام) چگونه است؟

  الف) کناره‌گیری از جامعه                                 ب) دست شستن از کارها برای جلوگیری از گناه

  ج) آگاهی و عمل شایسته بر اساس آگاهی  *        د) عبادت و گوشه‌گیری

14 - منظور حضرت از بیان «وَلَقَلَّمَا أَدْبَرَ شَیءٌ فَأَقْبَلَ» چیست؟

  الف) وحدت مسلمانان از بین رفته و باز یافتن آن مشکل است.

  ب) ابهت خلافت از بین رفته است و بازیافتنی نیست.

  ج) به حق عمل کنید؛ زیرا اگر آن را از دست بدهید، امکان بازگشتن آن به سوی شما بسیار کم است.  *

  د) حق نابود شده و باز یافتن آن دشوار است.

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه ششم

 

15 - برخورد حضرت علی (علیه السلام) با قاعدین چگونه بود؟

  الف) اجبار به بیعت     ب) درخواست ضامن         ج) ضمانت آنها  *           د) نپذیرفتن بیعت آنها

 

16 - حضرت علی (علیه السلام) چه کسی را به سِمَت خزانه‌دار بیت المال منصوب کردند؟

  الف) ابن‌عباس          ب) ابورافع  *                     ج) مالک                     د) عمار بن یاسر

 

17 - نخستین اقدام اصلاحی امام علی (علیه السلام) در حوزۀ سیاست چه بود؟

  الف) عزل کارگزاران عثمان  *                              ب) نامه به معاویه

  ج) تقسیم مساوی بیت المال                                  د) پرهیز از نیرنگ در سیاست

 

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه هفتم

 

18 - اصحاب جمل برای اقدام علیه حضرت در کدام شهر سنگر گرفتند؟

  الف) مکه              ب) مدینه                        ج) کوفه                  د) بصره  *

 

19 - از دیدگاه حضرت علی (علیه السلام) کدام گزینه معيار ارزشمندی امور نزد حاکمان نیست؟

  الف) نزديكی به حق          ب) رضايت خواص   *         ج) دربرداشتن عدالت        د) رضايت عامۀ مردم

 

20 - امام پس از فتنۀ جمل چه کسی را به ولایت بصره گمارد؟

  الف) زیاد بن ابیه            ب) ابن‌عباس  *                ج) عثمان بن حنیف                   د) مالک اشتر

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه هشتم

 

21 - اميرالمؤمنين (عليه السلام) در نامه خود به معاويه، با چه دليلي مشروعيت خلافت خود را بيان کرده است؟

  الف) نص و نصب از جانب خدا و رسول خدا (صلي الله عليه و آله)     ب) فضيلت خود در مقايسه با ديگران

  ج) انتخاب مردم و شوراي مهاجر و انصار  *                                 د) برتري نيروي نظامي

22 - امام در نامه خود به معاويه حق شورا و انتخاب خليفه را متعلق به چه کساني دانسته است؟

  الف) همه مسلمانان        ب) خليفه            ج) خدا      د) مهاجران و انصار مدينه به نيابت از مسلمانان *

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه نهم

 

23 - چرا مالک اشتر با فرستادن جرير بن عبدالله به عنوان آخرين پيک امام براي آشتي با معاويه مخالف بود؟

  الف) پيشينه جرير در استانداري عثمان                        ب) پيشينه او در زمان جاهليت

  ج) همدستي او با اشعث بن قيس                               د) پيشينه دوستي جرير با معاويه *

24 - وظيفه سپاه پيشتاز چه بود؟

  الف) آماده کردن ابزار و لوازم جنگي              ب) برگزيدن جايي شايسته براي رويارو شدن با دشمن *

  ج) دست‌يابي به آب                                    د) تمرين دادن سپاه براي جنگ

25 - نخستين اقدام معاويه در صفين چه بود؟

  الف) ارسال پيک آشتي                                   ب) تصرف منابع آب *

  ج) مذاكره با طلايه‌داران سپاه كوفه                        د) تطميع سپاهيان امام 

 

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه دهم

 

26 - از نظر امام (عليه ‌السلام) کدام مورد از تفاوتهاي سپاه کوفه و شام نيست؟

  الف) هدف ما حق و هدف شما باطل است.

  ب) ما به هدف خود يقين داريم و شما دچار شک و ترديد هستيد.

  ج) کوفيان به طمع بهشت و شهادت آمده‌اند و شاميان به طمع قدرت و غنيمت.

  د) کوفيان جملگي افراد شجاع و شيردل هستند و شاميان همه افرادي ترسو و بزدل. *

 

27 - فرمان حمله عمومي براي جنگ در چه تاريخي صادر شد؟

  الف) شب اول ماه صفر                                         ب) دهم ماه صفر

  ج) روز سيزدهم ماه صفر *                                      د) سي‌ام ماه صفر

 

 

28 - معاويه کدام يک از فرماندهان سپاه امام را فريفته بود و چه وعده‌اي به او داده بود؟

  الف) عمروعاص ـ ولايت مصر                                   ب) اشعث بن قيس ـ ولايت خراسان *

  ج) مالک اشتر ـ ولايت مصر                                       د) اشعث بن قيس ـ ولايت مصر

 

 

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه يازدهم

 

29 - ابن‌عباس در مناظره با خوارج به چه موردي استناد کرد؟

  الف) اختلاف زن و شوهر و دستور خدا به تعيين حَکَم *

  ب) اختلاف مسلمانان و مشرکان و دستور خدا به حکميت اهل کتاب ميان آن دو

  ج) اختلاف مسلمانان و مشرکان در صلح حديبيه

  د) اختلاف مسلمانان و اهل کتاب در صلح حديبيه

30 - موضع امام در برابر نتيجه حکميت چه بود؟

 

  الف) امام آن را پذيرفت؛ چون داوران را خودشان تعيين کرده بودند.

  ب) امام آن را پذيرفت؛ چون داوران را مردم تعيين کرده بودند.

  ج) امام آن را نپذيرفت؛ چون داوران بر اساس کتاب خدا داوري نکرده بودند. *

  د) امام آن را نپذيرفت؛ چون ابوموسي اشعري فريب خورده بود.

 

 

 

 

 

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه دوازدهم

31 - نخستین استاندار امام علی (علیه السلام) در مصر چه کسی بود؟

  الف) قیس بن سعد بن عباده   *

  ب) مالک اشتر نخعی

  ج) محمد بن ابی‌بکر

  د) عبدالله بن عباس

32 - معاویه، هنگام شنیدن خبر شهادت مالک، چه کسانی را بازوان و بالهای امام علی نامید؟

  الف) مالک و ابن‌عباس

  ب) عمار و مالک *

  ج) محمد بن ابی‌بکر و ابن‌عباس

  د) عمار و ابن‌عباس

33 - ولايت مصر چگونه از حكومت امام خارج شد؟

  الف) با شهادت محمد بن ابی‌بكر در سال 38 هجری  *

  ب) با شهادت مالک اشتر در سال 38 هجری

  ج) با شهادت حضرت علی (علیه السلام) در سال 40 هجری

  د) با شهادت ابن‌عباس در سال 40 هجری

 

 

سؤالات جلسه اول تا دوازدهم زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه اول

 

1 - کدام سال به عام الحزن مشهور شد؟

  الف) سال وفات ابوطالب و خدیجه  *                    ب) سال رحلت پیامبر اکرم

  ج) سال وفات عبدالله پدر پیامبر                            د) سال وفات عبدالمطلب

 

2 - علی (علیه السلام) در کدام غزوه جانشین پیامبر (صلی الله علیه و آله) در مدینه شد؟

  الف) حنین              ب) حدیبیه                      ج) تبوک  *                   د) خندق

 

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه دوم

 

3 - چه كسی باعث رفتن ابوبکر به سقیفه شد؟

  الف) مغیرة بن شعبه *             ب) عمر                 ج) ابوعبیدۀ جراح              د) انصار

 

4 - انگیزۀ ابوسفیان و عباس از بیعت با امام چه بود؟

  الف) حکومت ـ تعصب قومی                                  ب) تعصب قومی ـ عربیت

  ج) ایجاد فتنه ـ ایجاد فتنه                                       د) ایجاد فتنه و آشوب ـ تعصب قبیلگی  *

 

5 - شکوائیۀ امام دربارۀ خلافت ابوبکر و غصب آن در کدام خطبۀ نهج البلاغه آمده است؟

  الف) قاصعه                     ب) شقشقیه *                   ج) اشباح                      د) غرّاء

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه سوم

 

6 - نخستین اقدام عمر در دوران خلافت چه بود؟

  الف) ایجاد فاصلۀ طبقاتی با امتیازبندی *                   ب) گسترش سرزمینهای اسلامی با فتوحات

  ج) موروثی کردن خلافت                                        د) غصب فدک

 

7 - این عبارت از چه کسی است و دربارۀ كيست؟«أَعُوذُ بِاللهِ مِن مُعضلةٍ لَیس فِیها أبوالحَسن.»

  الف) خليفۀ اول ـ امام علی (علیه السلام)                      ب) خليفۀ دوم ـ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)

  ج) خليفۀ دوم ـ امام علی (علیه السلام)  *                     د) خليفۀ اول ـ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)

 

8 - دلیل انتخاب نشدن امام در شورا چه بود؟

  الف) نپذیرفتن شرط عمل به سیرۀ شیخین  *                    ب) نپذیرفتن عمل به کتاب و سنت

  ج) بی‌میلی خود امام به خلافت                                     د) «الف» و «ب»

 

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه چهارم

 

9 - نخستین اقدام عثمان چه بود؟

  الف) برکناری والیان غیرامویِ عمر بن خطاب  *          ب) مال‌اندوزی

  ج) بازگرداندن خلافت قبیلگی                                  د) کمک به مروان

 

10 - کدام گزینه از بدعتهای عثمان است؟

  الف) پرداخت حق السکوت        ب) اقطاع            ج) عزل والیان                  د) «الف» و «ب»  *

 

11 - دلیل بازگشت شورشیان مصر به مدینه چه بود؟

  الف) نامۀ عثمان                                           ب) نامۀ مروان از طرف عثمان  *     

ج) برکناری ابن ابی‌سرح                                  د) ظلم و ستم والیان عثمان

 

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه پنجم

12 - پس از کشته شدن عثمان شورشیان تا زمان انتخاب خلیفه، چه کسی را برای برای سرپرستی امر انتخاب کردند؟

  الف) مالک از سران کوفه                                         ب) غافقی از سران مصر  *

  ج) مروان بن حکم                                                 د) حضرت علی (علیه السلام)

 

13 - تقوا از نگاه حضرت علی (علیه السلام) چگونه است؟

  الف) کناره‌گیری از جامعه                                 ب) دست شستن از کارها برای جلوگیری از گناه

  ج) آگاهی و عمل شایسته بر اساس آگاهی  *        د) عبادت و گوشه‌گیری

14 - منظور حضرت از بیان «وَلَقَلَّمَا أَدْبَرَ شَیءٌ فَأَقْبَلَ» چیست؟

  الف) وحدت مسلمانان از بین رفته و باز یافتن آن مشکل است.

  ب) ابهت خلافت از بین رفته است و بازیافتنی نیست.

  ج) به حق عمل کنید؛ زیرا اگر آن را از دست بدهید، امکان بازگشتن آن به سوی شما بسیار کم است.  *

  د) حق نابود شده و باز یافتن آن دشوار است.

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه ششم

 

15 - برخورد حضرت علی (علیه السلام) با قاعدین چگونه بود؟

  الف) اجبار به بیعت     ب) درخواست ضامن         ج) ضمانت آنها  *           د) نپذیرفتن بیعت آنها

 

16 - حضرت علی (علیه السلام) چه کسی را به سِمَت خزانه‌دار بیت المال منصوب کردند؟

  الف) ابن‌عباس          ب) ابورافع  *                     ج) مالک                     د) عمار بن یاسر

 

17 - نخستین اقدام اصلاحی امام علی (علیه السلام) در حوزۀ سیاست چه بود؟

  الف) عزل کارگزاران عثمان  *                              ب) نامه به معاویه

  ج) تقسیم مساوی بیت المال                                  د) پرهیز از نیرنگ در سیاست

 

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه هفتم

 

18 - اصحاب جمل برای اقدام علیه حضرت در کدام شهر سنگر گرفتند؟

  الف) مکه              ب) مدینه                        ج) کوفه                  د) بصره  *

 

19 - از دیدگاه حضرت علی (علیه السلام) کدام گزینه معيار ارزشمندی امور نزد حاکمان نیست؟

  الف) نزديكی به حق          ب) رضايت خواص   *         ج) دربرداشتن عدالت        د) رضايت عامۀ مردم

 

20 - امام پس از فتنۀ جمل چه کسی را به ولایت بصره گمارد؟

  الف) زیاد بن ابیه            ب) ابن‌عباس  *                ج) عثمان بن حنیف                   د) مالک اشتر

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه هشتم

 

21 - اميرالمؤمنين (عليه السلام) در نامه خود به معاويه، با چه دليلي مشروعيت خلافت خود را بيان کرده است؟

  الف) نص و نصب از جانب خدا و رسول خدا (صلي الله عليه و آله)     ب) فضيلت خود در مقايسه با ديگران

  ج) انتخاب مردم و شوراي مهاجر و انصار  *                                 د) برتري نيروي نظامي

22 - امام در نامه خود به معاويه حق شورا و انتخاب خليفه را متعلق به چه کساني دانسته است؟

  الف) همه مسلمانان        ب) خليفه            ج) خدا      د) مهاجران و انصار مدينه به نيابت از مسلمانان *

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه نهم

 

23 - چرا مالک اشتر با فرستادن جرير بن عبدالله به عنوان آخرين پيک امام براي آشتي با معاويه مخالف بود؟

  الف) پيشينه جرير در استانداري عثمان                        ب) پيشينه او در زمان جاهليت

  ج) همدستي او با اشعث بن قيس                               د) پيشينه دوستي جرير با معاويه *

24 - وظيفه سپاه پيشتاز چه بود؟

  الف) آماده کردن ابزار و لوازم جنگي              ب) برگزيدن جايي شايسته براي رويارو شدن با دشمن *

  ج) دست‌يابي به آب                                    د) تمرين دادن سپاه براي جنگ

25 - نخستين اقدام معاويه در صفين چه بود؟

  الف) ارسال پيک آشتي                                   ب) تصرف منابع آب *

  ج) مذاكره با طلايه‌داران سپاه كوفه                        د) تطميع سپاهيان امام 

 

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه دهم

 

26 - از نظر امام (عليه ‌السلام) کدام مورد از تفاوتهاي سپاه کوفه و شام نيست؟

  الف) هدف ما حق و هدف شما باطل است.

  ب) ما به هدف خود يقين داريم و شما دچار شک و ترديد هستيد.

  ج) کوفيان به طمع بهشت و شهادت آمده‌اند و شاميان به طمع قدرت و غنيمت.

  د) کوفيان جملگي افراد شجاع و شيردل هستند و شاميان همه افرادي ترسو و بزدل. *

 

27 - فرمان حمله عمومي براي جنگ در چه تاريخي صادر شد؟

  الف) شب اول ماه صفر                                         ب) دهم ماه صفر

  ج) روز سيزدهم ماه صفر *                                      د) سي‌ام ماه صفر

 

 

28 - معاويه کدام يک از فرماندهان سپاه امام را فريفته بود و چه وعده‌اي به او داده بود؟

  الف) عمروعاص ـ ولايت مصر                                   ب) اشعث بن قيس ـ ولايت خراسان *

  ج) مالک اشتر ـ ولايت مصر                                       د) اشعث بن قيس ـ ولايت مصر

 

 

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه يازدهم

 

29 - ابن‌عباس در مناظره با خوارج به چه موردي استناد کرد؟

  الف) اختلاف زن و شوهر و دستور خدا به تعيين حَکَم *

  ب) اختلاف مسلمانان و مشرکان و دستور خدا به حکميت اهل کتاب ميان آن دو

  ج) اختلاف مسلمانان و مشرکان در صلح حديبيه

  د) اختلاف مسلمانان و اهل کتاب در صلح حديبيه

30 - موضع امام در برابر نتيجه حکميت چه بود؟

 

  الف) امام آن را پذيرفت؛ چون داوران را خودشان تعيين کرده بودند.

  ب) امام آن را پذيرفت؛ چون داوران را مردم تعيين کرده بودند.

  ج) امام آن را نپذيرفت؛ چون داوران بر اساس کتاب خدا داوري نکرده بودند. *

  د) امام آن را نپذيرفت؛ چون ابوموسي اشعري فريب خورده بود.

 

 

 

 

 

 

زندگاني تحليلي امام علي ( عليه السلام ) و پيشينه صدور نهج البلاغه  جلسه دوازدهم

31 - نخستین استاندار امام علی (علیه السلام) در مصر چه کسی بود؟

  الف) قیس بن سعد بن عباده   *

  ب) مالک اشتر نخعی

  ج) محمد بن ابی‌بکر

  د) عبدالله بن عباس

32 - معاویه، هنگام شنیدن خبر شهادت مالک، چه کسانی را بازوان و بالهای امام علی نامید؟

  الف) مالک و ابن‌عباس

  ب) عمار و مالک *

  ج) محمد بن ابی‌بکر و ابن‌عباس

  د) عمار و ابن‌عباس

33 - ولايت مصر چگونه از حكومت امام خارج شد؟

  الف) با شهادت محمد بن ابی‌بكر در سال 38 هجری  *

  ب) با شهادت مالک اشتر در سال 38 هجری

  ج) با شهادت حضرت علی (علیه السلام) در سال 40 هجری

  د) با شهادت ابن‌عباس در سال 40 هجری